องคมนตรี ติดตามโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

วันศุกร์ที่ 22 มีนาคม 2562 นายจรัลธาดา กรรณสูต องคมนตรี ในฐานะประธานอนุกรรมการติดตามและขับเคลื่อนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พร้อมคณะอนุกรรมการฯ เดินทางไปร่วมประชุมเร่งรัดและขับเคลื่อนโครงการพัฒนาแหล่งน้ำอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ที่อยู่ในเขตพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ  พร้อมติดตามการดำเนินงานโครงการในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และพบปะเยี่ยมราษฎรที่ได้รับประโยชน์จากโครงการอ่างเก็บนำห้วยไร่ ๒ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ โครงการพัฒนาฟื้นฟูป่าต้นน้ำเหนืออ่างเก็บน้ำห้วยแคน-ห้วยไร่-ห้วยขาหน้าอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลดงมอน อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร

เวลา 10.00 น. องคมนตรี และคณะฯ เดินทางไปยังห้องประชุมสำนักงานโครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำห้วยบางทรายตอนบนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ บริเวณอ่างเก็บน้ำห้วยไผ่อันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอดงหลวง จังหวัดมุกดาหาร เป็นประธานการประชุมเร่งรัดและขับเคลื่อนโครงการพัฒนาแหล่งน้ำอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เพื่อรับทราบความก้าวหน้าการขับเคลื่อนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร จำนวน 78 โครงการ ซึ่งอยู่ในเขตพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือรวม 14 โครงการ จากการติดตาม เร่งรัด และขับเคลื่อนของคณะอนุกรรมการฯ พื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่ผ่านมา สามารถขับเคลื่อนโครงการและได้รับการสนับสนุนงบประมาณแล้ว จำนวน 11 โครงการ อยู่ระหว่างขอรับการสนับสนุนงบประมาณ จำนวน 2 โครงการ และยังมีโครงการที่อยู่ระหว่างการเร่งรัด และขับเคลื่อนฯ จำนวน 1 โครงการ คือ โครงการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำลำห้วยบอนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งจากการติดตามของคณะอนุกรรมการฯ เมื่อ 14 กุมภาพันธ์ 2562 ที่ผ่านมาได้เสนอแนะในการพิจารณาปรับลดระดับสันเขื่อนเพื่อลดผลกระทบต่อพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่ายอดโดม รวมถึงมาตรการฟื้นฟูและดูแลระบบนิเวศในระยะยาวภายหลังจากการก่อสร้าง

พร้อมกันนี้ที่ประชุมได้รายงานผลการดำเนินงาน ปัญหา อุปสรรค และแผนการดำเนินงาน ได้แก่ 1) โครงการอ่างเก็บน้ำห้วยไผ่อันเนื่องมาจากพระราชดำริ 2) โครงการปรับปรุงร่องชักน้ำอุโมงค์ผันน้ำจากอ่างเก็บน้ำห้วยไผ่ลงพื้นที่พัฒนาลุ่มน้ำลำพะยัง อำเภอดงหลวง จังหวัดมุกดาหาร 3) โครงการอ่างเก็บน้ำห้วยไร่ 2 อันเนื่องมาจากพระราชดำริ  และ 4) โครงการพัฒนาฟื้นฟูป่าต้นน้ำเหนืออ่างเก็บน้ำห้วยเคน – ห้วยไร่ – ห้วยขาหน้าอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดมุกดาหาร

องคมนตรี และคณะฯ ได้ลงพื้นที่ตรวจเยี่ยมและรับฟังการบรรยายสรุปโครงการปรับปรุงร่องชักน้ำอุโมงค์ผันน้ำจากอ่างเก็บน้ำห้วยไผ่ลงพื้นที่พัฒนาลุ่มน้ำลำพะยัง ตำบลกกตูม อำเภอดงหลวง จังหวัดมุกดาหาร เป็นโครงการที่เกิดขึ้นจากการก่อสร้างอุโมงค์ผันน้ำลำพะยังภูมิพัฒน์อันเนื่องมาจากพระราชดำริ เพื่อผันน้ำจากอ่างเก็บน้ำห้วยไผ่มาสนับสนุนพื้นที่การเกษตรในเขตลุ่มน้ำลำพะยังตอนบน ซึ่งปัจจุบันร่องชักน้ำของอุโมงค์ผันน้ำบริเวณอ่างเก็บน้ำห้วยไผ่มีสภาพตื้นเขินและมีตะกอนดินตกค้างเป็นจำนวนมาก ทำให้ประสิทธิภาพในการผันน้ำผ่านอุโมงค์ลดลง ส่งผลกระทบต่อการบริหารจัดการน้ำของอุโมงค์ผันน้ำลำพะยังภูมิพัฒน์ฯ ซึ่งคณะอนุกรรมการติดตามและขับเคลื่อนฯ เห็นชอบให้กรมชลประทานปรับปรุงร่องน้ำ โดยการขุดลอกร่องชักน้ำให้ลึกขึ้น และดาดตลิ่งด้วยผ้าใบอัดคอนกรีต ซึ่งจะทำให้การผันน้ำจากอ่างเก็บน้ำห้วยไผ่ผ่านอุโมงค์ผันน้ำลำพะยังภูมิพัฒน์ฯ มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นจะส่งผลให้ราษฎรได้มีโอกาสพัฒนาอาชีพเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นต่อไป

จากนั้นเวลา 14.00 น. องคมนตรี และคณะฯ เดินทางไปยังโครงการอ่างเก็บน้ำห้วยไร่ 2 อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลดงมอน อำเภอดงหลวง จังหวัดมุกดาหาร และโครงการพัฒนาฟื้นฟูป่าต้นน้ำเหนืออ่างเก็บน้ำห้วยแคน – ห้วยไร่ – ห้วยขาหน้าอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เพื่อรับฟังการบรรยายสรุปและตรวจเยี่ยมโครงการฯ พร้อมทั้งพบปะราษฎร ซึ่งโครงการดังกล่าวเป็นโครงการที่สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ได้พระราชทานพระราชดำริ เมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน 2542 ในคราวเสด็จฯ เยี่ยมราษฎร โดยให้พิจารณาก่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยไร่ 2 พร้อมระบบส่งน้ำให้กับราษฎร ต่อมาวันที่ 18 พฤศจิกายน 2546 ได้พระราชทานพระราชดำริเพิ่มเติม ให้พิจารณาหาแนวทางให้ความช่วยเหลือราษฎรบ้านบางทรายพัฒนา หมู่ที่ 6 บ้านก้านเหลือง หมู่ที่ 1,4,5 และบ้านหนองแคน หมู่ที่ 2 ตำบลหนองแคน อำเภอดงหลวง จังหวัดมุกดาหาร ซึ่งมีที่ดินทำกินอยู่ท้ายอ่างเก็บน้ำห้วยไร่ 2 แต่ระบบส่งน้ำมีความยาวไม่ถึงพื้นที่การเกษตร โดยกรมชลประทาน ได้ดำเนินการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยไร่ 2 พร้อมระบบท่อส่งน้ำ สามารถส่งน้ำให้กับราษฎรตำบลดงมอน อำเภอเมืองมุกดาหาร และตำบลหนองแคน อำเภอดงหลวง รวม 8 หมู่บ้าน ประมาณ 100 ครัวเรือน ราษฎร 390 คน มีแหล่งน้ำสำหรับใช้ทำการเกษตรและอุปโภคบริโภคอย่างเพียงพอโดย และส่งน้ำให้กับพื้นที่รับประโยชน์ในช่วงฤดูฝน 3,284 ไร่ และช่วงหน้าแล้ง 460 ไร่

สำหรับโครงการพัฒนาฟื้นฟูป่าต้นน้ำเหนืออ่างเก็บน้ำห้วยแคน – ห้วยไร่ – ห้วยขาหน้าอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เป็นโครงการที่เกิดขึ้นเมื่อครั้งที่สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จฯ ไปทรงเยี่ยมราษฎรที่บ้านโคกยาว หมู่ที่ 7 ตำบลหนองแคน อำเภอดงหลวง จังหวัดมุกดาหาร เมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน 2546 และได้มีพระราชดำริให้ก่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยแคน ตำบลหนองแคน อำเภอดงหลวง และอ่างเก็บน้ำห้วยไร่ ตำบลดงมอน อำเภอเมืองมุกดาหาร เพื่อให้ความช่วยเหลือราษฎรที่ประสบความเดือดร้อนขาดแคลนน้ำ โดยพิจารณาความต้องการของราษฎรให้ได้ผลประโยชน์มากที่สุด และเลือกพื้นที่ให้ถูกหลักการ พร้อมเก็บกักน้ำให้ได้มาก และให้นายกองค์การบริหารส่วนตำบล กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน สำรวจร่วมกับป่าไม้และชลประทาน ให้พิจารณานำปัจจัยข้อดีข้อเสียมาวิเคราะห์

ต่อมาวันที่ 21 ธันวาคม 2547 เสด็จฯ ไปทรงเยี่ยมราษฎรที่บ้านหนองคอง หมู่ที่ 8 ตำบลพังแดง อำเภอดงหลวง จังหวัดมุกดาหาร ในการนี้ได้มีพระราชดำริ ให้ก่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยขาหน้า เพื่อให้ราษฎรบ้านห้วยเลา และบ้านหนองคอง ตำบลพังแดง มีน้ำใช้ตลอดทั้งปี และให้ช่วยกันดูแลรักษาป่าให้สมบูรณ์ตลอดไป โดยกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ได้ดำเนินการฟื้นฟูและรักษาทรัพยากรธรรมชาติป่าไม้ สัตว์ป่า และแหล่งน้ำ ในบริเวณพื้นที่ป่าต้นน้ำเหนืออ่างเก็บน้ำทั้ง 3 แห่ง ซึ่งมีสภาพเสื่อมโทรมจากปัญหาการบุกรุกแผ้วถางป่า การลักลอบตัดไม้โดยเฉพาะต้นพะยูง และปัญหาไฟป่า โดยก่อสร้างฝายชะลอความชุ่มชื้น เพาะชำกล้าไม้ จำนวน 10 ชนิด ได้แก่ หวาย ไผ่ ผักหวาน เม็ก พะยูง แดง ประดู่ มะค่าโมง ตะเคียน ยางนา เพื่อแจกจ่ายให้ราษฎร จากหมู่บ้านรอบพื้นที่โครงการฯ และหน่วยงานราชการต่างๆ รวมทั้งจัดกิจกรรมปลูกป่า ตลอดจนนำราษฎรศึกษาดูงาน ณ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดสกลนคร นอกจากนี้ยังสร้างปลูกจิตสำนึกของราษฎรในพื้นที่ให้มีความรักและหวงแหนทรัพยากรในท้องถิ่น รวมถึงการบริหารจัดการให้คนอยู่ร่วมกับป่าอย่างยั่งยืนต่อไป

CR:สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ