การฟื้นฟูเหมืองแม่เมาะ จ.ลำปาง และนวัตกรรมที่การไฟฟ้าฝ่ายแห่งประเทศไทย (กฟผ.) คิดค้นขึ้นเพื่อช่วยในกิจกรรมการทำเหมือง นายบรรพรต ธีระวาส ผู้ช่วยผู้ว่าการเหมืองแม่เมาะ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) เปิดเผยว่า เหมืองแม่เมาะขนถ่านหินในการส่งโรงไฟฟ้า 16 ล้านตันต่อปี สามารถผลิตถ่านหินให้กับโรงไฟฟ้าแม่เมาะกว่า 2,400 เมกะวัตต์หรือร้อยละ 12 ของการผลิตไฟฟ้าทั้งประเทศ ซึ่งกฟผ. ได้ดูแลการควบคุมคุณภาพ และสิ่งแวดล้อมของเหมืองแม่เมาะ โดยนวัตกรรมของกฟผ. ซึ่งได้รับรางวัลระดับนานาชาติเช่น ระบบสูบน้ำอนุกรมต่างระดับอัตโนมัติ 3-STAGE / อุปกรณ์เคลียร์ถ่านติดสะสม /กล่องพิฆาตฝุ่น
สำหรับพิฆาตฝุ่น เป็นนวัตกรรมที่พนักงาน กฟผ. คิดค้น และได้รับรางวัลทั้งในและต่างประเทศซึ่งได้นำมาใช้งานประมาน 3-4 ปี โดยใช้ดักจับฝุ่นหินบริเวณลานกองถ่านเหมือง ซึ่งใช้ลดปัญหาปริมาณฝุ่นที่ฟุ้งกระจายรอบตัวเครื่องจักร ด้วยระบบน้ำในขณะที่เครื่องตัดถ่านหินเพื่อส่งไปยังโรงไฟฟ้า โดยหลังจากการนำกล่องพิฆาตฝุ่นใช้ค่าความทึบแสงจากฝุ่นที่ฟ้งกระจายมีเพียงไม่เกินร้อยละ 0.3 ซึ่งต่ำกว่าค่ามาตรฐานที่กรมควบคุมมลพิษกำหนดไว้ที่ร้อยละ 20
ส่วนอีกหนึ่งนวัตกรรมคือเเครื่องปั่นถ่าน ซึ่งแก้ปัญหาถ่านติดอยู่ในเครื่องจักรซึ่งหน้าฝนซึ่งมีประมาน 300 ตัน ที่แต่ก่อนเสียโอกาสค่าถ่านติด เสียกำลังการผลิตคิดเป็นเงินกว่า 360 ล้านบาท ซึ่งเมื่อนำเครื่องดังกล่าวมาใช้ทำให้ไม่ต้องนำกำลังคนการผลิตมาใช้ในการตัดถ่านซึ่งสร้างความปลอดภัยและลดค่าเสียโอกาสในกานผลิตได้เป็นอย่างมาก
เหมืองแม่เมาะได้เปิดเป็นแหล่งท่องเที่ยวให้ได้เข้าชมด้วยโดยมีพิพิธภัณฑ์ศูนย์ถ่านหินลิกไนต์ศึกษา ให้ความรู้ทางธรณีวิทยา /สวนพฤกษชาติ โดยใช่พื้นที่ที่ทิ้งดินได้รับการปรับปรุงให้กลายเป็นสวนสาธารณะที่ประดับด้วยพรรณไม้สวยงาม และจุดชมวิวและทุ่งบัวตอง เป็นภูเขาเทียมที่เกิดจากการนำดินในบ่อเหมืองมากองเก็บไว้ โดยบนยอดดอยมีสวนเฉลิมพระเกียรติ 84 พรรษา เป็นจุดชมวิวที่สามารถมองเห็นทัศนียภาพสวยงาม โดยทุ่งบัวตองซึ่งจะออกดอกสีเหลืองสดใสโดยเฉพาะในช่วงเดือนพฤศจิกายน-ธันวาคม
ปิยะธิดา เพชรดี ผสข.