“ปิ้งย่าง - หมูกระทะ” นับว่าเป็นเมนูคลาสสิคที่ไม่ว่าจะไปที่ไหน หรือนัดสังสรรค์ที่ใดเป็นต้องกินกัน บางคนทำกินเองที่บ้าน บางคนไปร้านก็ด้วยรสชาติที่ลงตัว แถมยังปิ้งย่างไปเพลินๆ แต่นั่นไม่ใช่ผลดีแน่เพราะหากเลือกกินเป็นประจำคุณจะได้รับสารอันตรายต่อร่างกาย กินบ่อยเข้าก่อให้เกิดโรคร้ายแรง! และด้วยความห่วงใยจากกรมอนามัยจึงได้ออกมาอธิบายถึงความเสี่ยงรับ 3 สารอันตรายเมื่อกินเมนูปิ้งย่าง – หมูกระทะบ่อย รวมถึงแนะนำปิ้งย่างกินเอง VS กินตามร้าน ทำอย่างไรให้ปลอดภัย
ความเสี่ยงในการกินอาหารปิ้งย่าง รมควัน หรือหมูกระทะบ่อย
การกินอาหารปิ้งย่าง รมควัน หรือหมูกระทะบ่อยๆ อาจทำให้เสี่ยงต่อการได้รับสารอันตราย 3 ชนิด ได้แก่
1. สารไนโตรซามีน (nitrosamines) ซึ่งพบในปลาหมึกย่าง ปลาทะเลย่าง และในเนื้อสัตว์ที่ใส่สารไนเตรทประเภทแหนม ไส้กรอก เบคอน แฮมที่มีสีแดงผิดปกติ ทำให้เสี่ยงสารก่อมะเร็ง ทั้งมะเร็งตับ มะเร็งหลอดอาหาร
2. สารพัยโรลัยเซต (Pyrolysates) พบมากในส่วนที่ไหม้เกรียมของอาหารปิ้งย่าง สารกลุ่มนี้บางชนิดมีฤทธิ์ร้ายแรงทางพันธุกรรมมากกว่าสารอะฟลาทอกซินตั้งแต่ 6-100 เท่า
3. สารพีเอเอช หรือสารกลุ่มโพลีไซคลิก อะโรมาติก ไฮโดรคาร์บอน (Polycyclic aromatic hydrocarbon) ซึ่งเป็นชนิดเดียวกับที่เกิดในควันไฟ ไอเสียของเครื่องยนต์ ควันบุหรี่ และเตาเผาเชื้อเพลิงในโรงงานอุตสาหกรรม โดยสารนี้จะพบในบริเวณที่ไหม้เกรียมของอาหารที่ปรุงด้วยการปิ้ง ย่าง หรือรมควันของเนื้อสัตว์ที่มีไขมันหรือมันเปลวติดอยู่ด้วย เช่น หมูย่างติดมัน เนื้อย่างติดมัน ไก่ย่างส่วนติดมัน เนื่องจากขณะปิ้งย่าง ไขมันหรือน้ำมันจะหยดไปบนเตาไฟ ทำให้เกิดการเผาไหม้ที่ไม่สมบูรณ์ สารนี้จึงลอยขึ้นมาพร้อมเขม่าควันเกาะที่บริเวณผิวของอาหาร เสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งตับและท่อน้ำดี
ปิ้งย่างกินเอง VS กินตามร้าน ทำอย่างไรให้ปลอดภัย
1. กรณีทำการปิ้งย่างกินเอง
- ควรเลือกเนื้อสัตว์เฉพาะส่วนหรือที่มีไขมัน ติดน้อยที่สุด หรือควรตัดส่วนที่เป็นไขมันออกไปก่อน เพื่อลดไขมันที่จะไปหยดลงบนถ่าน
- หากต้องปิ้งย่างบนเตาถ่านธรรมดา ควรใช้ถ่านที่อัดเป็นก้อน ไม่ควรใช้ถ่านป่นละเอียด หรืออาจใช้ฟืนที่เป็นไม้เนื้อแข็ง เพราะการเผาไหม้จะเกิดขึ้นอย่างช้าๆ
- ควรใช้ใบตองห่ออาหารก่อนจะทำการปิ้งย่าง เพื่อเป็นการลดปริมาณไขมันจากอาหารที่หยดลงไปบนถ่าน ซึ่งจะทำให้อาหารมีกลิ่นหอมใบตอง และหลังปิ้งย่างควรหั่นส่วนที่ไหม้เกรียมออกให้มากที่สุด
2. กรณีกินตามร้าน เช่น ร้านหมูกระทะ ควรเลือกร้านที่ใช้ภาชนะการปิ้ง ย่าง ที่สามารถลดหรือป้องกันน้ำมันหยดลงบนเตาไฟได้ เข่น ใช้เตาไฟฟ้า หรือเตาไร้ควัน ซึ่งสามารถควบคุมระดับความร้อนได้มากกว่าการใช้เตาถ่าน หรือเลือกร้านที่ได้รับป้ายอาหารสะอาด รสชาติอร่อย (Clean Food Good Taste) จากกรมอนามัยก็จะช่วยสร้างความมั่นใจด้านความปลอดภัย
สำหรับกลุ่มนักท่องเที่ยวที่ชื่นชอบการแคมป์ปิ้ง กางเต้นท์ในเขตพื้นที่อุทยาน และที่นิยมปรุงอาหารเอง โดยเฉพาะเมนูปิ้งย่าง หมูกระทะ สิ่งที่ต้องเพิ่มความระมัดระวังคืออันตรายจากเตาไฟที่ใช้ เพราะหากเป็นกรณีใช้เตาถ่านในการปิ้งย่าง หลังกินเสร็จต้องมั่นใจว่ามีการดับถ่านในเตาไฟจนสนิท ไม่อย่างนั้นอาจเกิดไฟไหม้ตามมาได้ หรือในกรณีของการใช้เตาไฟฟ้าก็ต้องมั่นใจว่าอุปกรณ์ที่ใช้อยู่ในสภาพที่สมบูรณ์ สายไฟไม่ชำรุด เพราะอาจเสี่ยงทำให้เกิดไฟฟ้าลัดวงจรได้เช่นเดียวกัน
ข้อมูล : กรมอนามัย