พยาธิแต่ละชนิดแตกต่างกันอย่างไร จำเป็นต้องใช้ยาถ่ายพยาธิหรือไม่?

            ช่วงนี้เรามักจะพบกับข่าวเกี่ยวกับพยาธิอยู่บ่อยครั้ง พาให้เกิดความสงสัย กังวลไม่น้อย ว่าแท้จริงแล้วพยาธิมีกี่ชนิด แล้วพวกมันเข้าสู่ร่างหายได้อย่างไรบ้าง? ด้วยความห่วงใยจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) จึงได้ออกมาอธิบายเกี่ยวกับเรื่องของพยาธิและการปนเปื้อนในอาหาร วิธีหลีกเลี่ยง รวมถึงความจำเป็นในการใช้ยาถ่ายพยาธิ จะเป็นอย่างไรไปดูกันดีกว่า

            

สิ่งที่คนมักสงสัยเรื่องพยาธิ???

1. พยาธิมีกี่ชนิดและปนเปื้อนในอาหารใดบ้าง?

            สำหรับพยาธินั้นมีทั้งหมด 6 ชนิด ได้แก่ พยาธิใบไม้ตับ, พยาธิตัวตืด, พยาธิตัวจี๊ด, พยาธิอะนิซาคิส, พยาธิไส้เดือน, พยาธิแส้ม้า ซึ่งมักจะพบในเนื้อสัตว์ที่ปรุงไม่สุก ทั้ง เนื้อหมู เนื้อวัว เนื้อไก่ เนื้อกบ ปลาน้ำจืดหรือปลาทะเล รวมถึงพวกผักสดต่างๆ ที่ล้างไม่สะอาด

2. หลีกเลี่ยงพยาธิเหล่านี้ไม่ให้เข้าสู่ร่างกายได้อย่างไร?

            - เลือกซื้ออาหารที่สดใหม่ และสะอาด หากเป็นเนื้อสัตว์ให้สั่งเกตว่ามีตัวอ่อนพยาธิ ซึ่งมีลักษณะเป็นเม็ดสาคูปนเปื้อนหรือไม่

            - หลีกเลี่ยงการกินอาหารดิบ หรือทำให้สุกด้วยความร้อนที่ไม่เพียงพอ ซึ่งการบีบมะนาวไม่เป็นผลในการฆ่าตัวอ่อนพยาธิ เพียงแค่ทำให้เนื้อสัตว์เปลี่ยนสีเท่านั้น

            - ไม่หยิบของที่ตกพื้นแล้วเข้าปาก

            - ผักสดหากจะกินดิบๆ ควรล้างน้ำสะอาดหลายๆ ครั้ง

            - ล้างมือให้สะอาดก่อนทำอาหาร และก่อนกินอาหาร

            3. ยาถ่ายพยาธิจำเป็นต้องกินเป็นประจำทุกปีหรือไม่?

            การกินยาถ่ายเป็นประจำทุกปีนั้นจริงๆ แล้ว “ไม่จำเป็น” ยกเว้นมีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดโรคพยาธิ เช่น อยู่ในพื้นที่ที่มีความชุกของโรคสูง, มีพฤติกรรมเสี่ยงสูงต่อการได้รับพยาธิ อย่าง กินเนื้อสัตว์สุกๆ ดิบๆ เป็นประจำ แต่ทั้งนี้ หากมีอาการผิดปกติที่น่าสงสัยว่าเป็นโรค เช่น ท้องอืด ปวดท้อง คลื่นไส้อาเจียน คันทวารหนัก เบื่ออาหาร น้ำหนักลด อ่อนเพลีย รอยบวมแดงที่เคลื่อนตำแหน่งไปเรื่อยๆ ให้ไปพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัย และรักษาด้วยยาถ่ายพยาธิที่เหมาะสมกับชนิดของพยาธิ

            เมื่อรู้อย่างนี้แล้วก็หวังว่าทุกๆ คนจะเข้าใจ และพยายามหลีกเลี่ยงความเสี่ยงที่ทำให้วายร้ายอย่างพยาธิเข้าสู่ร่างกาย ส่งผลเสียในอนาคตไปอีก ทั้งนี้ ใครรู้ตัวว่ามีความเสี่ยง หรือมีความผิดปกติที่น่าสงสัยให้รีบพบแพทย์โดยด่วน เพื่อการรักษาที่ถูกต้อง เหมาะสม

ข้อมูล : สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.)

รูปภาพ : โรงพยาบาลมหิดล