โรคไต น่ากลัวกว่าที่คิด ใส่ใจไตสักนิด ต่อชีวิตให้ผู้อื่นได้

          คนเราเกิดมามีไต 2 ข้าง หน้าที่สำคัญของไต คือ ขับของเสียต่างๆ ที่อยู่ในร่างกายออกทางปัสสาวะ ทำให้เลือดและอวัยวะทุกส่วนในร่างกายคนเราสะอาด ของเสียที่ไตต้องขับออกส่วนหนึ่งมาจากการทำงานของอวัยวะต่างๆ ในร่างกาย อีกส่วนหนึ่งมาจากอาหาร ถ้าคนเราไม่มีไตหรือไตหยุดทำงาน ของเสียเหล่านี้จะคั่งค้างอยู่ในกระแสเลือดและอวัยวะในร่างกาย ทำให้เลือดและอวัยวะในร่างกายสกปรก ในที่สุดอวัยวะต่างๆ จะหยุดทำงาน ผู้ป่วยจะเสียชีวิต ในวงการแพทย์เรามีวิธีการรักษาผู้ป่วยไตวาย ให้มีชีวิตที่ยืนยาวและมีคุณภาพชีวิตที่ดีได้ วิธีรักษาโรคไตวายเรื้อรังมี 3 วิธี ได้แก่ การฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม, การล้างช่องท้องด้วยน้ำยา และการผ่าตัดเปลี่ยนไต ซึ่งการผ่าตัดเปลี่ยนไตเป็นวิธีการรักษาที่ดีที่สุด

          นพ. วิรุฬห์ มาวิจักขณ์ ผู้อำนวยการสถาบันโรคไตและเปลี่ยนไต โรงพยาบาลพระรามเก้า กล่าวว่า สำหรับสาเหตุของโรคไตในปัจจุบัน ส่วนใหญ่มาจากโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูง ซึ่งสัมพันธ์กับความอ้วน ไขมันสูง กินอาหารเค็ม และขาดการออกกำลังกาย ซึ่งสาเหตุเหล่านี้สามารถป้องกันและรักษาไม่ให้ลุกลามจนกลายเป็นโรคไตวายได้ ที่สำคัญคือในระยะแรกที่ไตเริ่มเสื่อมจะไม่มีอาการให้เห็น ผู้ป่วยจะไม่รู้สึกว่าตัวเองมีความผิดปกติ ส่วนใหญ่จะเกิดอาการก็ต่อเมื่อไตเสื่อมไปแล้วกว่า 80% ซึ่งเมื่อถึงระยะนี้แล้ว การรักษาที่ดีที่สุดคือ การผ่าตัดเปลี่ยนไต เพราะจะสามารถทดแทนไตเดิมได้เหมือนปกติ

         การผ่าตัดเปลี่ยนไตทำได้ 2 วิธี คือ

1.การผ่าตัดเปลี่ยนไตจากผู้บริจาคที่เสียชีวิตสมองตาย

     ซึ่งขณะที่ผู้เสียชีวิตยังมีชีวิตอยู่ได้เคยยื่นแสดงความจำนงต้องการบริจาคอวัยวะให้กับศูนย์รับบริจาคอวัยวะ สภากาชาดไทยไว้ หรือในกรณีที่ผู้เสียชีวิตไม่เคยยื่นแสดงความจำนงบริจาคอวัยวะมาก่อน แต่ครอบครัวต้องการบริจาคอวัยวะ ก็สามารถยื่นแสดงความจำนงต่อศูนย์รับบริจาคอวัยวะ สภากาชาดไทย แทนผู้เสียชีวิตได้

2.การผ่าตัดเปลี่ยนไตจากผู้บริจาคที่มีชีวิต

     ได้แก่จากญาติพี่น้องร่วมสายโลหิต หรือจากคู่สมรส กรณีที่เป็นผู้บริจาคไตที่เป็นญาติพี่น้อง กฎหมายของประเทศไทยกำหนดว่าต้องมีการพิสูจน์ความสัมพันธ์กันทางสายเลือดก่อน ส่วนคู่สมรสที่จะบริจาคไตให้กันได้ ต้องจดทะเบียนสมรสถูกต้องตามกฎหมายมาอย่างน้อย 3 ปี หรือต้องมีบุตรด้วยกันที่สามารถตรวจพิสูจน์ความสัมพันธ์ของคู่สมรสได้

          นพ.วิรุฬห์ ได้แนะนำแนวทางการดูแลตัวเองเพื่อป้องกันโรคไตวาย คือเน้นเรื่องการควบคุมและป้องกันที่สาเหตุ ได้แก่ เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันสูง อ้วน และการปรับพฤติกรรมการรับประทานอาหารและการใช้ชีวิต เช่น เลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ลดอาหารที่มีไขมันสูง ลดอาหารจำพวกแป้ง ลดอาหารเค็มจัด ทานผักผลไม้ให้มากขึ้น เลือกรับประทานข้าวกล้องแทนข้าวขาว ทานเนื้อปลา เป็นต้น รวมถึงการควบคุมน้ำหนัก ที่สำคัญ ควรงดสูบบุหรี่และงดการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ นอกจากนี้ควรตรวจเช็คร่างกาย ตรวจเบาหวาน ความดัน รวมถึงไขมันในเลือด ดังนั้น การเอาใจใส่ระวังรักษาสุขภาพ การป้องกันและการตรวจสุขภาพแต่เนิ่นๆ อย่างสม่ำเสมอ ก็จะเป็นอีกทางหนึ่งที่ช่วยลดความเสี่ยงการเป็นโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายได้อย่างดี

          สำหรับท่านที่สนใจบริจาคไต สามารถติดต่อศูนย์รับบริจาคอวัยวะ สภากาชาดไทย เพื่อต่อชีวิตผู้ป่วยโรคไต หรือในกรณีที่ผู้เสียชีวิตไม่เคยยื่นความจำนงมาก่อน ครอบครัวผู้เสียชีวิตสามารถ ยื่นความจำนงแทน ให้กับสภากาชาดไทยได้

ขอบคุณข้อมูลจาก : รพ.พระราม9