หลายคนออกเดินทางจากบ้านเกิดเพื่อไปศึกษาหาความรู้ และวิ่งเข้าหาความเจริญทางวัตถุ แต่จะมีสักกี่คนที่นำความรู้เหล่านั้นกลับมาพัฒนาบ้านเกิด ทำสิ่งที่มีอยู่แล้วในชุมชนให้กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่ไม่เหมือนใครได้
"บ้านดินอาข่า" โฮมสเตย์เล็กๆ ตั้งอยู่ในหมู่บ้านหล่อโย ดอยแม่สลอง จ.เชียงราย ใช้เวลาสร้างนานถึง 9 ปี โดย "โยฮัน" หรือ นายประกาศิต เชอมือกู่ ชาวอาข่าแต่กำเนิด ปัจจุบันอายุ 32 ปี เรียนจบวิทยาลัยเกษตรฯ และไปหาประสบการณ์ที่อิสราเอล ก่อนจะกลับมาตั้งใจพัฒนาบ้านเกิด จนปัจจุบันมีนักท่องเที่ยวต่างชาติแวะเวียนมาไม่ขาดสาย ผ่านเว็บไซต์อย่าง Booking.com
จุดเด่นที่สำคัญของ บ้านดินอาข่า คือการสร้างผนังกำแพงจากดินธรรมชาติผสมกับปูนและแกรบ ก่อหุ้มโครงไม้ไผ่และเสาคานคอนกรีต แต่ละห้องตกแต่งลวดลายไม่เหมือนกัน เสริมความสวยงามด้วยวัสดุเหลือใช้อย่างขวดแก้ว ซึ่งบ้านดินมีเอกลักษณ์เฉพาะคือ "ความเย็น" ที่ผู้พักอาศัยจะรู้สึกได้ทันทีที่เข้าไป ปัจจุบันมีทั้งหมด 8 ห้อง ภายในห้องมีเพียงที่นอนขนาด 3-4 ฟุต และโต๊ะเล็กๆ
โดย 4 ห้องแรก เป็นชุดแรกที่สร้างเสร็จ ไม่มีห้องน้ำในตัว ต้องใช้ห้องน้ำรวม คิดราคาคืนละ 800 บาท
ส่วนอีก 4 ห้องถัดมา มีห้องน้ำในตัว มีน้ำอุ่น คิดราคาคืนละ 1,300 บาท
แม้ความคงทนจะสู้วัสดุสมัยใหม่ไม่ได้ อาจมีรอยแตกที่ไม่เกี่ยวกับความแข็งแรงอยู่บ้าง แต่ก็อาศัยซ่อมแซมไปเรื่อยๆ เน้นการตกแต่งที่เป็นศิลปะ ซึ่งหลายอย่างเช่น การนำหญ้าคามามุงแทนกระเบื้องกลับมีค่าใช้จ่ายที่สูงกว่าเสียอีกอีก
โยฮัน เชื่อว่า ยังมีนักท่องเที่ยวจำนวนไม่น้อยต้องการอยู่กับธรรมชาติ จึงตั้งใจทำบ้านเกิดให้เป็นแหล่งท่องเที่ยว เรียนรู้วิถีชีวิตของชาวอาข่า ซึ่งปัจจุบันมี 58 ครอบครัว หรือมีประชากรกว่า 200 คน เป็นหมู่บ้านเงียบสงบ พูดและเขียนด้วยภาษาอาข่า มีเครื่องแต่งกายเฉพาะ สมัยก่อนนับถือบรรพบุรุษและผี แต่ปัจจุบันส่วนใหญ่เป็นคริสเตียน ในแต่ละวันโยฮันมักจะประชุมร่วมกับชาวบ้านเพื่อพัฒนาความเป็นอยู่ เช่น การใช้ไฟฟ้า ประปา การบริหารจัดการขยะ ไปจนถึงกติกาการใช้ทรัพยากรป่าไม้
โยฮันสามารถรวมผู้ที่มีความคิดแบบเดียวกันได้ 16-17 คน ช่วยกันพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ เน้นสิ่งที่มีอยู่แล้วในชุมชน เช่น อาหารการกิน แบบชาวอาข่า น้ำพริกอาข่า ผัก หน่อไม้ ,ผลิตภัณฑ์จากไม้โกงกาง ,วัสดุของใช้มักไม้ไผ่เป็นหลัก เช่น แก้วไม้ไผ่ และตะเกียบไม่ไผ่ ,และการละเล่น เช่น ขาไม้ไผ่ ลูกข่าง รถเลื่อนไม้ ฯลฯ
นอกจากนี้โยฮันยังสร้างพิพิธภัณฑ์เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้วิถีชีวิตชาวอาข่า ไม่ให้วัฒนธรรมดั้งเดิมเลือนหายไปตามกาลเวลา จำลองประตูผี จากที่สมัยก่อนมีความเชื่อว่าคนกับผีอยู่ด้วยกัน จนกระทั่งต่างฝ่ายต่างคิดว่าถูกขโมยของ จึงแยกกันอยู่ และเป็นที่มาของการมีประตูผี ที่ปัจจุบันไม่มีแล้ว
โยฮัน ลงทุนเริ่มจากเงินเพียงหลักแสนบาท เน้นลงแรงและเวลาเป็นหลัก แม้ปัจจุบันรายได้จะยังไม่มากพอ แต่ก็ได้รับการสนับสนุนสินเชื่อดอกเบี้ยต่ำจากเอสเอ็มอีแบงก์ ในโครงการกิจการเพื่อสังคม (Social Enterprise) วางแผนขยายอนาคตอีกมาก
อาทิ บ้านดิน ที่สามารถเปิดหลังคาดูดาวได้
สวรรค์บนดอย ที่สามารถชมพระอาทิตย์ขึ้น พร้อมปลูกต้นไม้ อนุรักษ์พันธุ์ไม้ป่า
นักท่องเที่ยวที่มา ส่วนใหญ่เป็นชาวต่างชาติที่บอกต่อกัน มักถูกใจในความเป็นธรรมชาติที่สามารถเรียนรู้วัฒนธรรมทั้งหมดไปพร้อมๆกัน อีกทั้งยังมีเส้นทางเดินป่าที่ลัดเลาะไปตามแนวเขา สามารถไปชมวิวได้ใช้เวลาประมาณ 1 ชม. ส่วนกิจกรรมต่างๆระหว่างวัน นักท่องเที่ยวสามารถมีส่วนร่วมได้ในทุกกิจกรรมตามแนวคิด Creative Tourism ของการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย
หมู่บ้านหล่อโย ตั้งอยู่ที่ ต.ป่าตึง อ.แม่จัน จ.เชียงราย ต้องขับรถ หรือเหมารถสองแถวมาประมาณ 40 กม. จากตัวอำเภอแม่จัน หรืออยู่ห่างจากดอยแม่สลองประมาณ 4 กม.ซึ่งชาวต่างชาติมักเช่ามอเตอร์ไซต์ขี่เข้ามาเอง แต่แนะนำว่า ผู้ที่สนใจสามารถติดต่อ โยฮันโดยตรงก่อนที่เบอร์ 093-2589994
อภิสุข เวทยวิศิษฏ์

สามารถดาวน์โหลด JS100 Application ได้ทั้งระบบ IOS และ Andriod ฟรี!!
