บีบีซีเสนอบทวิเคราะห์แอมโมเนียมไนเตรตคืออะไรและอันตรายแค่ไหน?

          กรณีสารแอมโมเนียมไนเตรตเกือบ 3,000 ตันที่ถูกยึดมาจากเรือสินค้าลำหนึ่งนอกชายฝั่งของเลบานอนเมื่อ 6 ปีก่อนและถูกนำมาเก็บในโกดังสินค้าของท่าเรือกรุงเบรุต หลายฝ่ายระบุว่าสารแอมโมเนียมไนเตรตคือสาเหตุของเหตุระเบิดเมื่อค่ำวันอังคาร มีคนเสียชีวิต 149 ราย บาดเจ็บ 5,000 คน อาคารบ้านเรือนเสียหายอย่างรุนแรง

          บีบีซี เสนอบทวิเคราะห์โดยตั้งคำถามและตอบในเรื่องนี้

1)สารแอมโมเนียมไนเตรตคืออะไรและเหตุใดจึงเป็นอันตราย?

สารแอมโมเนียมไนเตรต เป็นของแข็งผลึกสีขาว ซึ่งผลิตในปริมาณมากๆเพื่อใช้ในอุตสาหกรรมต่างๆ เช่น การผลิตปุ๋ยสำหรับใช้ในการเกษตรและใช้ระเบิดในการขุดเจาะเหมืองแร่ ใช้กันทั่วโลกและมีราคาไม่แพง แต่การจัดเก็บอาจจะเป็นปัญหา เคยเกิดเหตุระเบิดมาหลายครั้งในอดีต

2)แอมโมเนียมไนเตรตอันตรายแค่ไหน?

ศาสตราจารย์อันเดรีย เซลลา จากภาควิชาเคมี จากยูนิเวอร์ซิตี้ คอลเลจ ลอนดอน อังกฤษ กล่าวว่าโดยสภาพของแอมโมเนียมไนเตรต ค่อนข้างปลอดภัยที่จะจัดการ แต่หากมีสารแอมโมเนียมไนเตรตปริมาณมากๆ เก็บไว้นานๆมันจะค่อยสลายตัว ปัญหาคือเมื่อเวลาผ่านไป สารแอมโมเนียมไนเตรต จะดูดซับความชื้น และในที่สุดมันก็กลายเป็นหินก้อนใหญ่ จะทำให้เกิดอันตรายมากขึ้นในกรณีเกิดไฟไหม้ปฏิกิริยาเคมีจะรุนแรงมาก

3)เหตุใด กลุ่มหมอกควันจึงมีลักษณะคล้ายรูปดอกเห็ดในช่วงเกิดเหตุระเบิด?

วีดิโอจากจุดเกิดเหตุในกรุงเบรุตแสดงกลุ่มควันจากไฟไหม้ ต่อมากลุ่มหมอกควันมีลักษณะคล้ายดอกเห็ดหลังการระเบิด ในเรื่องนี้ ศาสตราจารย์เซลลาอธิบายว่าเมื่อมีคลื่นความเร็วเหนือเสียงลอยอยู่ในอากาศ เราจะเห็นเมฆทรงกลมสีขาวออกมาจากจุดศูนย์กลางลอยสูงขึ้นเรื่อยๆ คลื่นนั้นเกิดจากแรงอัดอากาศ อากาศขยายตัวขึ้นมาอย่างรวดเร็วและเย็นลงอย่างรวดเร็วและภาวะควบแน่นของไอน้ำ ทำให้เกิดกลุ่มเมฆ

4)ก๊าซพิษจากสารแอมโมเนียมไนเตรต อันตรายแค่ไหน?

ศาสตราจารย์เซลลา ตอบว่า เมื่อแอมโมเนียมไนเตรตระเบิดขึ้นมาปล่อยก๊าซพิษ รวมทั้งไนโตรเจนออกไซด์และก๊าซแอมโมเนีย

กลุ่มควันสีส้มเกิดจากสารไนโตรเจนไดออกไซด์ ทำให้เกิดมลพิษทางอากาศ หากลมไม่แรงมาก ก๊าซพิษนี้จะเป็นอันตรายต่อชาวบ้านในจุดเกิดเหตุ

5)ใช้ทำระเบิดได้หรือไม่?

เนื่องจากสามารถทำให้เกิดระเบิดรุนแรง กองทัพทั่วโลกจึงใช้สารแอมโมเนียมไนเตรตในการผลิตระเบิด นอกจากนี้เคยถูกใช้ในการก่อการร้ายหลายครั้ง เช่นเหตุระเบิดที่เมืองโอคลาโฮมาในปี 2538 ครั้งนั้นคนร้ายคือ นายทิโมธี แม็ควีห์ใช้สารแอมโมเนียมไนเตรต 2  ตันในการทำระเบิด เพื่อทำลายอาคารแห่งหนึ่งของรัฐบาลและสังหารผู้คน 168 ราย

Cr: BBC