กปร.ลงพื้นที่ธนาคารปูม้า จ.จันทบุรี ขยายผลจากการพัฒนาเรียนรู้จากอ่าวคุ้งกระเบน

ผลการดำเนินงานของศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดจันทบุรี วันนี้คณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงาน โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (กปร.) ได้ลงพื้นที่มายังธนาคารปูม้าบ้านหัวแหลม จังหวัดจันทบุรี นายนิวัติ ธัญญชาติ ประธานกลุ่มธนาคารปูม้าและผู้ทรงคุณวุฒิด้านทะเลชายฝั่ง คณะกรรมการประมวประจำจังหวัดจันทบุรี เล่าที่มาของโครงการธนาคารปูม้า ว่า ในช่วงปี 2540 ชาวบ้านในอ่าวคุ้งกระเบนมีการจับปูม้าที่มีไข่นอกกระดองติดขึ้นมาขายเยอะมาก ประกอบกับมีโรงงานปูพาสเจอร์ไรส์ มีการระดมซื้อปู ในช่วงนั้นพบว่ามีการจับปูม้าที่มีไข่นอกกระดองวันละเป็นตัน

ต่อมาในช่วงปี 2547-2548 พบว่าปูม้าเริ่มหายไปจากอ่าวคุ้งกระเบน และในปี 2551 ชาวบ้านไม่สามารถจับปูไปขายได้ เนื่องจากไม่มีปูม้าที่อ่าวคุ้งกระเบนแล้ว ชาวบ้านจึงต้องออกเรือไปหาปลาหมึกและปลาทู ต้องออกเรือไปไกลกว่าเดิม และพบกับความเสี่ยงมากขึ้น ในช่วงนั้นชาวบ้านรายได้หดหาย เป็นหนี้นอกระบบ เป็นหนี้รายวัน ตัวเองจึงเข้าไปปรึกษากับรุ่นพี่ที่ทำงานในศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบน ซึ่งพอทราบมาก่อนหน้านี้ว่ามีการทดลองทำธนาคารปูม้า จึงเข้าไปอบรม ศึกษา เรียนรู้ และนำมาทดลองทำเองที่บ้าน โดยใช้ถังและออกซิเจน

สำหรับวิธีการอนุบาลปูม้าที่มีไข่นอกกระดอง หากพบว่าไข่ยังเป็นสีส้ม จะใช้แปรงขัดกระปิ้งเบาๆ เพื่อให้ไข่สีส้มหลุดออก แล้วนำไปใส่ในถังน้ำที่มีออกซิเจน แล้วปล่อยแม่ปูคืนสู่ธรรมชาติ แต่ถ้าหากจับปูม้าที่มีไข่สีดำนอกกระปิ้ง จะนำแม่ปูตัวนั้นมาใส่ถัง ทิ้งไว้ประมาณ 1 คืน แม่ปูม้าจะทำการเขี่ยไข่ออกจากตัว รุ่งเช้าก็สามารถนำแม่ปูม้าไปปล่อยคืนสู่ธรรมชาติ และจากนั้นค่อยนำลูกปูที่ตัวเล็กคล้ายฝุ่นผงปล่อยคืนสู่ธรรมชาติในช่วงเวลากลางคืน โดยสาเหตุที่ปล่อยลูกปูในช่วงกลางคืน เพื่อหลีกเลี่ยงจากปลาที่จะมากินลูกปู

นายนิวัติ ยอมรับว่า ในอดีตเคยปล่อยลูกปูในช่วงเวลากลางวัน แต่รู้สึกว่าไม่เป็นผล จำนวนปูยังมีน้อยเหมือนเดิม มีวันหนึ่งได้สังเกตปากท่อที่ปล่อยลูกปูลงน้ำ พบว่ามีปลาตัวเล็กรอกินลูกปูจำนวนมาก จึงเปลี่ยนวิธีมาปล่อยกลางคืน จากนั้นก็พบว่ามีปูเพิ่มมากขึ้น ชาวบ้านสามารถจับปูได้ตั้งแต่ปี 2554 จากที่ปีนึงจับได้ 4 เดือน ขณะนี้ชาวบ้านสามารถจับปูได้ตลอดทั้งปี มีรายได้เพิ่มมากขึ้นตั้งแต่วันละหลักพันถึงหลักหมื่น ชาวบ้านมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดี สามารถปลดหนี้ได้ 

ปภาดา พูลสุข รายงานจากจ.จันทบุรี