อาเซียน หาทางออกปัญหาพิพาททะเลจีนใต้ได้แล้ว

รอยเตอร์ รายงานอ้างแหล่งข่าวทางการทูตในกลุ่มอาเซียนที่ประชุมกันในกรุงเวียงจันทร์ ประเทศลาวว่า กลุ่มอาเซียนสามารถหาทางออกในเรื่องปัญหาอาณาเขตพิพาทในทะเลจีนใต้ได้สำเร็จในวันนี้ เมื่อฟิลิปปินส์ยอมล้มเลิกคำร้องขอให้ระบุถึงคำชี้ขาดเรื่องนี้ของคณะอนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศไว้ในแถลงการณ์ร่วม หลังถูกคัดค้านจากกัมพูชา

รัฐบาลจีน ขอบคุณรัฐบาลกัมพูชาที่ให้การสนับสนุนต่อจุดยืนของจีนในเรื่องนี้ ซึ่งเป็นจุดยืนที่ทำให้การประชุมกลุ่มอาเซียนในกรุงเวียงจันทร์เมื่อช่วงสุดสัปดาห์ส่อเค้าว่าอาจจะไม่สามารถออกแถลงการณ์ร่วมได้อีกครั้งในวันพรุ่งนี้ซึ่งเป็นการประชุมวันสุดท้าย

การที่สมาชิกอาเซียนบางประเทศ รวมถึงฟิลิปปินส์ เวียดนาม มาเลเซียและบรูไน อ้างกรรมสิทธิ์ทับซ้อนกับจีนในทะเลจีนใต้ เส้นทางเดินเรือสำคัญแห่งหนึ่งนับว่าเป็นประเด็นปัญหาที่สร้างความแตกแยกมากที่สุดในกลุ่มอาเซียน 10 ประเทศ ซึ่งต้องพินิจพิจารณาระหว่างความต้องการที่จะอ้างกรรมสิทธิ์ในพื้นที่ทับซ้อนกับการหาจุดยืนร่วมกันและสร้างเสริมสัมพันธ์ด้านการเมืองและการค้ากับประเทศจีน

ประเทศจีน อ้างกรรมสิทธิ์เหนืออาณาเขตส่วนใหญ่ในทะเลจีนใต้ แต่ในคำชี้ขาดของคณะอนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศในกรุงเฮก เนเธอร์แลนด์เมื่อวันที่ 12 กรกฏาคม ฟิลิปปินส์ชนะประเด็นทางข้อกฏหมายเกี่ยวกับปัญหาพิพาทเรื่องนี้

ก่อนหน้านี้ ทั้งฟิลิปปินส์และเวียดนาม ต้องการให้คำชี้ขาดดังกล่าวและข้อเสนอให้ทุกฝ่ายเคารพหลักกฏหมายทะเลระหว่างประเทศได้รับการบรรจุในแถลงการณ์ร่วม แม้ว่าจีนไม่ยอมรับคำตัดสินดังกล่าว แต่กัมพูชาคัดค้าน เรียกร้องให้มีการพูดคุยปัญหานี้ในระดับทวิภาคีแทน ในที่สุด รัฐบาลฟิลิปปินส์ยอมตกลงให้ตัดถ้อยคำดังกล่าวออกจากแถลงการณ์ร่วม เพื่อไม่ให้ความขัดแย้งในเรื่องนี้นำไปสู่การที่ไม่สามารถออกแถลงการณ์เป็นครั้งที่สองนับตั้งแต่ก่อตั้งกลุ่มอาเซียน แถลงการณ์ร่วมได้ย้ำถึงความจำเป็นที่ประเทศที่เกี่ยวข้องจะต้องหาทางแก้ไขปัญหานี้ตามหลักกฏหมายระหว่างประเทศ รวมถึงกฎหมายทะเลของสหประชาชาติ ตามข้อเสนอแนะของศาล

ล่าสุด หลังการเจรจากันอย่างเผ็ดร้อนของรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียนที่ลาว ในที่สุดที่ประชุมออกแถลงการณ์ร่วม โดยไม่มีการตำหนิจีนหรืออ้างถึงคำตัดสินของศาลอนุญาโตตุลาการถาวรที่ระบุว่าจีนไม่มีสิทธิ์ในทะเลจีนใต้ตามที่จีนเคยอ้างกรรมสิทธิ์ถึงร้อยละ 80 ของพื้นที่ แถลงการณ์ครั้งนี้กล่าวเพียงว่า ยังคงมีความกังวลอย่างยิ่งต่อสถานการณ์ทะเลจีนใต้ และย้ำความสำคัญของการรักษาและส่งเสริมสันติภาพ ความมั่นคง ตลอดจนเสรีภาพความปลอดภัยในการเดินเรือและใช้น่านฟ้าเหนือทะเลจีนใต้ เนื้อหาในแถลงการณ์ถือเป็นชัยชนะของจีน โดยได้รับการสนับสนุนจากลาวและกัมพูชาซึ่งเป็นพันธมิตรใกล้ชิด

ทีมต่างประเทศ

CR:REUTERS