รัฐมนตรีวัฒนธรรมระบุ ไทยยินดีที่กัมพูชาขึ้นทะเบียนโขนเป็นมรดกโลก

กรณีที่ประเทศกัมพูชาได้เสนอขอให้โขนขึ้นทะเบียนเป็นรายการตัวแทนมรดกโลกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติกับทางยูเนสโก้ นายวีระ โรจน์พจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม ยืนยันว่า  ไม่กระทบกับไทย เพราะการขึ้นทะเบียนประเภทนี้ไม่ได้กำหนดว่าจะต้องเป็นหนึ่งเดียว ซึ่งปกติการขึ้นทะเบียนจะมี 2ประเภท คือ แบบที่อยู่ในประเทศ และแบบภูมิปัญญาที่หลายประเทศมีคล้ายกัน เช่น แทงโก้ ก็มีการขึ้นทะเบียนทั้งของ อุรุกวัย เปรู และอาเจนติน่า อุรุกวัย หรืออย่าง กิมจิ ทางเกาหลีใต้ขึ้นก่อน และ 2 ปีต่อมาเกาหลีเหนือก็ขอขึ้นตาม ซึ่งไม่ได้มีข้อจำกัดว่าจะต้องขึ้นประเทศได้เพียงหนึ่งเดียว 

นายวีระ กล่าวอีกว่า หากกัมพูชามีแนวคิดที่จะขึ้นทะเบียนโขนเป็นมรดกโลก ไทยก็สามารถทำได้เช่นกันเพราะถือว่าเป็นวัฒนธรรมร่วม เช่น ก่อนหน้านี้ กัมพูชา ขึ้นหนังใหญ่เป็นมรดกทางวัฒนธรรมประจำชาติ ไทย และอินโดนีเซีย ก็สามารถดำเนินการได้เช่นกัน ขึ้นอยู่ว่าไทยจะพิจารณาเรื่องใดมาขอขึ้นทะเบียนก่อน  ซึ่งโขนไม่ได้มีเฉพาะในกัมพูชา แต่ยังมีในลาว เมียนมา ไทย อินเดีย และอินโดนีเซีย จึงคิดว่าเรื่องนี้ไม่น่าจะมีปัญหาอะไร และกระทรวงฯ ก็ยังไม่มีแนวคิดที่จะนำโขนมาขึ้นทะเบียน เพราะขณะนี้ไทยกำลังดำเนินการขอขึ้นทะเบียนเรื่อง อาหารไทย มวยไทย โนรา และโขนตามลำดับ พร้อมกันนี้ก็ยินดีที่กัมพูชาจะนำวัฒนธรรมโขนไปขึ้นก่อนได้

 

ก่อนหน้านี้ กระทรวงวัฒนธรรมและศิลปะของประเทศกัมพูชา ออกหนังสือชี้แจงว่า ในนามเป็นรัฐสมาชิกขององค์กรยูเนสโก กัมพูชาได้ให้สัตยาบันเป็นรัฐภาคีอนุสัญญาว่าด้วยการปกป้องมรดกวัฒนธรรมอรูป ซึ่งได้อนุญาตให้กัมพูชาลงทะเบียนนาฏศิลป์เขมร หรือระบำพระราชทรัพย์เขมร ในบัญชีมรดกวัฒนธรรมอรูปของมนุษยชาติ เมื่อปี 2546 ต่อมาได้จัดบัญชีรายชื่อมรดกวัฒนธรรมอรูปที่มีความสำคัญ เช่น หนังใหญ่ โขนกระจับปี่ยาว การ ทอผ้าไหม ฯลฯ เตรียมยื่นแก่องค์กรยูเนสโก ปรากฏว่า หนังใหญ่ได้รับการลงทะเบียนเป็นมรดกโลกวัฒนธรรมอรูป เมื่อวันที่ 25 พฤศจิกายน 2548 และการชักเย่อ เมื่อวันที่ 2 ธันวาคม 2558 และเมื่อเดือนมีนาคม 2558 กระทรวงฯได้จัดส่งเอกสารที่เกี่ยวข้องกับโขน กระจับ ปี่ยาวไปยังองค์กรยูเนสโก และกำลังศึกษาจัดเอกสารที่เกี่ยวข้องเกี่ยวกับเพลงอารักษ์ และโขน เพื่อเสนอขอลงทะเบียนเป็นมรดกโลกวัฒนธรรมอรูปในปีหน้า โดยการลงทะเบียนมรดกโลกหรือมรดกโลกวัฒนธรรมอรูปของมนุษยชาติ ต้องปฏิบัติไปตามหลักกฎหมายและนิติวิธีสำคัญที่องค์กรยูเนสโกกำหนดสำหรับทุกชนชาติและทุกประเทศทั่วโลก มิใช่ทำขึ้นไปตามการประกาศ การคิดเห็นหรือตามอารมณ์ของผู้ใดผู้หนึ่งหรือประเทศใดประเทศหนึ่ง ขอเรียนว่าคณะทำงานที่เชี่ยวชาญของกระทรวงวัฒนธรรมและศิลปะกำลังดำเนินการทุกวิถีทางตามที่ทำได้ โดยมีความประสงค์เพื่อปกป้องผลประโยชน์ร่วมของประเทศชาติ

 

...

ผสข.ปิยะธิดา เพชรดี