การไต่สวนพยานโจทก์นัดที่ 3 ในคดีที่อัยการสูงสุด(อสส.) ยื่นฟ้องนางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี เป็นจำเลยในความผิดฐานปล่อยปละละเลยให้เกิดการทุจริตในโครงการรับจำนำข้าว ที่ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง ก่อนที่ศาลจะไต่สวน ได้ขอให้คู่ความดูแลพยานของแต่ละฝ่ายงดการให้สัมภาษณ์สิ่งที่อาจชี้นำรูปคดีต่อสื่อมวลชน เพราะอาจเข้าข่ายละเมิดอำนาจศาลตามมาตรา 32 ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง เนื่องจากก่อนหน้านี้นายระวี รุ่งเรือง เครือข่ายชาวนาไทย พยานฝ่าย อสส. ได้ให้สัมภาษณ์ทางโทรศัพท์ผ่านรายการหนึ่งเกี่ยวกับทิศทางคดีก่อนเข้าไต่สวนในวันนี้
จากนั้นศาลได้เบิกความนายวิชัย ศรีประเสริฐ นายกกิตติมศักดิ์สมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย เป็นพยานปากแรก นายวิชัย ชี้แจงว่า ผู้ส่งออกข้าวไม่ได้เสียผลประโยชน์จากโครงการรับจำนำข้าวที่รับซื้อข้าวเปลือกราคาสูง เพราะผลประโยชน์ของผู้ประกอบการขึ้นอยู่กับราคาของตลาดในประเทศ ราคาของตลาดโลก และปัจจัยอื่นๆ ด้วย โดยราคาข้าวในตลาดช่วงที่มีการรับจำนำข้าว ปี 2557 เคยต่ำสุดที่ประมาณ 6,900 บาท เพราะราคาข้าวเป็นปัจจัยหนึ่งเท่านั้น
ส่วนโครงการระบายข้าวแบบสมัยรัฐบาลนางสาวยิ่งลักษณ์กับรัฐบาลจีนว่าเป็น จีทูจีปลอม เนื่องจากมีบุคคลที่แอบอ้างว่าเป็นตัวแทนของรัฐบาลจีนที่เป็นคนไทย และมีการนำข้าวที่รับซื้อจากรัฐบาลมาหมุนเวียนภายในประเทศ เพราะบริษัท ไรซ์แลนด์อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด ของตัวเองก็เคยได้รับข้าวดังกล่าว และพิจารณาจากอัตราการส่งออกข้าวปกติที่เฉลี่ยปีละประมาณ 10-11 ล้านตันต่อปี ขณะที่รัฐบาลรับซื้อข้าวเปลือกไปแล้วกว่า 13 ล้านตัน ทำให้ไม่เพียงพอต่อการส่งออก แต่กลับมีข้าวที่ยังหมุนเวียนอยู่ในประเทศ จนทำให้มีผู้ส่งออกบางรายยังคงสามารถส่งออกข้าวไปยังต่างประเทศได้
จากประสบการณ์เกือบ 40 ปี ในการส่งออกข้าว ข้อบ่งชี้ที่บอกว่าเป็น จีทูจีปลอมคือสัญญานี้อ้างว่าจีนรับซื้อข้าวเก่าจากไทยจำนวน 2 ล้านตัน ทั้งที่ประเทศจีนไม่เคยรับซื้อข้าวเก่า เพราะเป็นธรรมเนียมของชาวจีนที่จะบริโภคเฉพาะข้าวใหม่เท่านั้น อย่างไรก็ตามการเซ็นสัญญาจีทูจีปลอมเกี่ยวข้องกับนายกรัฐมนตรี เนื่องจากอธิบดีกรมการค้าต่างประเทศได้เซ็นสัญญากับตัวแทนรัฐบาลจีน โดยขอความเห็นชอบจากรัฐมนตรีกระทรวงพาณิชย์ ซึ่งทำตามนโยบายของนายกรัฐมนตรีโดยตรง
นอกจากนี้ นายวิชัย ยอมรับว่า ไม่ว่าราคาข้าวตามกลไกตลาดจะสูงหรือต่ำชาวนารายย่อยจะไม่ได้ประโยชน์จากราคา แต่ทุกรัฐบาลที่พยายามแทรกแซงกลไกราคาตลาดก็ไม่ได้ทำให้ชาวนาที่ยากจนร่ำรวยขึ้นได้
ผู้สื่อข่าว: พนิตา สืบสมุทร