สารพิษปนเปื้อน! ฝนตกหนัก มูลนิธิบูรณะนิเวศ ลงพื้นที่ เก็บตัวอย่างน้ำ-ดิน อ.แม่สาย จ.เชียงราย-อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่

       ฝนที่ตกลงมาอย่างหนัก ทำให้เกิดน้ำท่วมท่วม ในพื้นที่ สะพานมิตรภาพไทยเมียนแห่งที่ 1 อ.แม่สาย จังหวัดเชียงราย ฝยงียยร่ มูลนิธิบูรณนิเวศ,กรีนพีช และมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ การลงพื้นที่บริเวณสะพานมิตภาพไทย-เมียนมา แห่งที่ 1 อ.แม่สาย เพื่อเก็บตัวอย่างน้ำและดิน จากน้ำท่วมบริเวณชุมชนเกาะทราย

          น.ส.เพ็ญโฉม แซ่ตั้ง ผู้อำนวยการมูลนิธิบูรณะนิเวศ เปิดเผยการลงพื้นที่ครั้งนี้มาจากภาคประชาชนอยากให้ลงมาช่วยดูว่าสภาพการปนเปื้อนสารพิษและระดับความเสียหายเป็นอย่างไร ซึ่งตอนนี้ยังไม่สามารถตอบได้เท่าที่เห็นหน่วยงานราชการ เช่น สำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษที่ 1 เชียงใหม่ และหน่วยงานสาธารณสุข ได้การเก็บตัวอย่างเฝ้าระวังการปนเปื้อนในพื้นที่อยู่แล้วแต่การปนเปื้อนในพื้นที่ จ.เชียงราย และ อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่เป็นสิ่งที่น่ากังวลมากเพราะมีค่าสารโลหะหนักบางอย่างที่สูงและเป็นอันตรายร้ายแรง

          สถานการณ์แม่น้ำกกกับแม่น้ำสายซึ่งกำลังปนเปื้อนสารพิษในเวลานี้ สำคัญมากที่สุดตอนนี้ต้องถามว่าสาเหตุเกิดจากอะไร ต้องหาสาเหตุที่ชัดเจนที่ผ่านมามีข้อมูลว่ามาจากการทำเหมืองทองที่ผิดกฎหมายในเมียนมา ล่าสุดก็มีการทำเหมืองแร่แรร์เอิร์ธที่อยู่ใกล้กับจังหวัดเชียงรายด้วย

          แต่สิ่งที่น่าสังเกตคือทำเหมืองที่ผิดกฎหมายก็บอกนัยยะว่าน่าจะไม่มีระบบการบริหารจัดการด้านสิ่งแวดล้อมหรือไม่มีระบบป้องกันมลพิษต่างๆหรือไม่ หรือมีระบบด้านการบริหารจัดการสภาพพื้นที่ให้ไม่มีการแพร่กระจายสู่สิ่งแวดล้อม ซึ่งน่าจะเป็นเหตุสำคัญเป็นที่มาของการปนเปื้อนโลหะหนักหลายหลายตัวในลุ่มน้ำสายหลักในพื้นที่ของจังหวัดเชียงราย

          สำหรับการตรวจวัดการปนเปื้อนในสิ่งแวดล้อมเป็นงานที่ใหญ่มาก ถ้าพื้นที่มีความกว้าง การเก็บตัวอย่างไปตรวจวิเคราะห์จะใช้งบประมาณที่ค่อนข้างสูง เพราะสาเหตุที่เกิดขึ้นในตอนนี้เป็นเหตุที่ไม่มีใครคาดคิดมาก่อนลักษณะการปนเปื้อนเป็นพื้นที่กว้างการที่ไม่มีการวางแผนทำเรื่องนี้มาก่อน ทำให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องอาจขาดงบประมาณที่จะต้องทำ

          ส่วนที่มูลนิธิฯเข้ามาทำจะเป็นการทำเสริมหน่วยงานภาครัฐที่ทำไว้ เช่นตรวจน้ำที่ชาวบ้านใช้มีสารพิษหรือไม่โดยเฉพาะน้ำบ่อตื้น แหล่งน้ำดิบใช้ทำน้ำประปา พื้นที่การเกษตร เช่น นาข้าว ที่มีการใช้น้ำจากแม่น้ำกกและแม่น้ำสาร ว่ามีการปนเปื้อนสารพิษหรือไม่ รวมถึงการกระจายตัวของมลพิษหรือการสะสมของสารเหล่านี้เข้าไปในห่วงโซ่อาหารแล้วหรือไม่ จะเป็นอันตรายหรือไม่ ทั้งหมดนี้ทำเพื่อการศึกษาเบื้องต้นถ้าหากมีอันตรายเกิดขึ้นจะได้เป็นการสื่อสารให้กับชาวบ้านและประชาชนได้ระมัดระวัง

          กรณีนี้เป็นมลพิษข้ามแดนที่เกี่ยวข้องกับทางการเมียนมากับประเทศไทยส่วนที่เป็นปลายทางได้รับผลกระทบ แต่อาจมีกลุ่มที่ได้รับผลประโยชน์คือประเทศจีนน่าจะเกี่ยวข้องอย่างน้อยสามประเทศการในการแก้ไขปัญหาไม่สามารถแก้ได้โดยประเทศใดประเทศหนึ่งต้องมีการตั้งกลไกพิเศษขึ้นมา ให้เป็นกลไกที่สามารถเจรจาและหาทางออกร่วมกัน และอย่างน้อยกลุ่มว้าก็ต้องดึงเข้ามาเกี่ยวข้องด้วยในการเจรจาในการแก้ปัญหาร่วมกันซึ่งอาจจะใช้เวลานานพอสมควร

          ผู้อำนวยการมูลนิธิบูรณนิเวศ ระบุว่าสิ่งที่น่าห่วงและน่ากังวลมากหลังน้ำท่วม คือ โคลนที่มีการปนเปื้อนมากับน้ำ ซึ่งต้องการพิสูจน์ว่าในส่วนประกอบของโคลนมีการปนเปื้อนด้วยหรือไม่ ส่วนผลกระทบน่าจะมีหลายแบบถ้าเป็นผลกระทบในเชิงกายภาพที่เห็นอยู่นอกจากใช้ประโยชน์น้ำไม่ได้เพราะน้ำขุ่นมากสิ่งที่จะตามมาคือผลกระทบด้านสุขภาพ กรณีเป็นสารหนูหรือถ้ามีความเข้มข้นที่มากๆเกินค่ามาตรฐานอยู่ สารหนูเป็นสารอันตรายมีพิษร้ายแรง จำเป็นที่จะต้องหาทางแก้ไขให้เร็วที่สุดหากทิ้งไว้นานยิ่งจะมีผลกระทบรุนแรงมากขึ้น และยังอาจมีสารตัวอื่นๆด้วยไม่เฉพาะสารหนู

          ขณะที่ผลกระทบด้านระบบนิเวศทั้งหมดจะเสียหายในระยะยาว กระทบไปยังความเสียหายทางเศรษฐกิจ เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นทั้งหมดไม่ว่าจะเป็นเรื่องของน้ำหลาก น้ำท่วม จะทำให้เกิดความเสียหายทางเศรษฐกิจที่รุนแรงมาก วิถีชีวิตของคนเป็นสิ่งที่น่ากังวลมากผู้คนที่อยู่แถวนี้จะไม่สามารถดำเนินชีวิตได้ตามปกติจนกว่าจะมีการแก้ปัญหานี้ได้ซึ่งเป็นเรื่องเร่งด่วนมากที่อยากจะให้รัฐบาลไทยเร่งดำเนินการ

#ดินน้ำปนเปื้อน

#แม่สายเชียงราย