Center for Medical Genomics หรือ ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี รายงานว่า จากการสุ่มถอดรหัสพันธุกรรมทั้งจีโนมของ SARS-CoV-2 จากนักวิทยาศาสตร์ทั่วโลกและแชร์ขึ้นไว้บนฐานข้อมูลโควิดโลก จีเสส (GISAID) พบโอไมครอนสายพันธุ์ใหม่ KP.3 ทั่วโลกจำนวน 295 ราย พบในไทย 2 ราย จากจังหวัดพระนครศรีอยุธยา
วิเคราะห์จากรหัสพันธุกรรมทั้งจีโนมของโอไมครอน KP3 พบมีความได้เปรียบในการเติบโต-แพร่ระบาด (relative growth advantage) เหนือกว่าโอไมครอน JN.1 ที่ระบาดเป็นสายพันธุ์หลักทั่วโลกถึง 126% หรือ 2.26 เท่า
การที่โอไมครอน KP.3 มีความสามารถในการแพร่ระบาดได้ดีกว่า JN.1 ถึงเกือบ 2.3 เท่านี้ อาจเป็นผลมาจากการกลายพันธุ์เพิ่มเติมที่สำคัญบริเวณส่วนหนามของไวรัส (ที่ใช้จับกับผิวเซลล์) ณ. ตำแหน่ง Q493E ที่ทำให้ไวรัสหลบหลีกภูมิคุ้มกันได้ดีขึ้น จึงแพร่ระบาดได้ง่ายขึ้นในประชากรที่เคยติดเชื้อหรือได้รับวัคซีนมาแล้ว
ข้อมูลนี้ชี้ให้เห็นว่าโอไมครอน KP.3 อาจกลายเป็นสายพันธุ์หลักที่แพร่ระบาดแทนที่ JN.1 ได้ในอนาคตอันใกล้ จึงจำเป็นต้องติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิดและเตรียมมาตรการรับมือที่เหมาะสม
ตารางเปรียบเทียบคุณสมบัติของโอไมครอนสายพันธุ์ XBB, JN.1 และ KP.3:
- ตำแหน่งการกลายพันธุ์ที่สำคัญบนส่วนหนาม
- XBB: F486P, N460K
- JN.1: F456L, A475V/S
- KP.3: F456L, Q493E
- ผลต่อการจับกับตัวรับ ACE2 บนผิวเซลล์
- XBB: ลดลงเล็กน้อย
- JN.1: ไม่เปลี่ยนแปลงมาก
- KP.3: ยังไม่มีข้อมูลชัดเจน แต่การกลายพันธุ์ Q493E ไม่เคยพบมาก่อน
- ความสามารถในการหลบหลีกภูมิคุ้มกัน
- XBB: สูงกว่าโอไมครอนสายพันธุ์ก่อนหน้า
- JN.1: สูงกว่า XBB
- KP.3: สูงกว่า JN.1 ถึง 1.9-2.4 เท่า
โอไมครอน KP.3 มีลักษณะเด่นคือการกลายพันธุ์ 2 ตำแหน่งบนโปรตีนส่วนหนามที่ใช้จับกับผิวเซลล์มนุษย์ (receptor-binding domain: RBD) ได้แก่ F456L และ Q493E การกลายพันธุ์ F456L พบได้ในโอไมครอนสายพันธุ์ย่อย JN.1 อื่นๆ ด้วย และไม่ได้ส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อการจับกับตัวรับ ACE2 บนผิวเซลล์ แต่อาจมีบทบาทในการหลบหลีกภูมิคุ้มกันเมื่อรวมกับการกลายพันธุ์อื่นๆ
อย่างไรก็ตาม การกลายพันธุ์ Q493E เป็นสิ่งที่ทำให้โอไมครอน KP.3 แตกต่างจากสายพันธุ์อื่นๆ ของ SARS-CoV-2 การกลายพันธุ์นี้ไม่เคยถูกพบมาก่อน และผลกระทบต่อการจับกับตัวรับบนผิวเซลล์และความรุนแรงของโรคยังไม่เป็นที่แน่ชัด โดยปกติแล้ว การกลายพันธุ์ในตำแหน่งนี้ เช่น Q493R ที่พบในสายพันธุ์อัลฟา จะเพิ่มความจำเพาะในการเข้าจับกับตัวรับ ACE2 บนผิวเซลล์
การศึกษาพบว่าโอไมครอน KP.3 มีความสามารถในการหลบหลีกภูมิคุ้มกันสูงกว่า JN.1 และสายพันธุ์ย่อยอื่นๆ อย่างเห็นได้ชัด แอนติบอดีจากซีรัมจากผู้ติดเชื้อ JN.1 หรือ XBB มีระดับแอนติบอดีที่สามารถยับยั้งอนุภาคไวรัสโอไมครอน KP.3 ในหลอดทดลองที่ต่ำกว่า 1.9 ถึง 2.4 เท่า เมื่อเทียบกับสายพันธุ์อื่นที่ระบาดก่อนหน้า ซึ่งบ่งชี้ว่าการกลายพันธุ์บริเวณหนาม ณ. ตำแหน่ง Q493E อาจเป็น สาเหตุของการหลบหลีกภูมิคุ้มกันที่เพิ่มขึ้นนี้
ความสามารถในการหลีกเลี่ยงการจดจำของระบบภูมิคุ้มกันที่เพิ่มขึ้นนี้ก่อให้เกิดความกังวลว่าโอไมครอน KP.3 อาจแพร่กระจายได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นในประชากรที่มีภูมิคุ้มกันต่อโอไมครอนสายพันธุ์ที่ระบาดก่อนหน้านี้ ดังนั้น การติดตามและศึกษาวิจัยเพิ่มเติมเกี่ยวกับโอไมครอน KP.3 จึงมีความสำคัญอย่างยิ่งเพื่อทำความเข้าใจผลกระทบของการกลายพันธุ์ที่ไม่เคยพบมาก่อนนี้ต่อการแพร่กระจาย ความรุนแรงของโรค และประสิทธิภาพของวัคซีนและการรักษาด้วยยาและแอนติบอดีสำเร็จรูปที่มีอยู่ในปัจจุบัน
เมื่อโควิด-19 ยังคงมีวิวัฒนาการอย่างต่อเนื่อง การติดตามสายพันธุ์ที่เกิดขึ้นใหม่จึงเป็นสิ่งสำคัญในการพัฒนากลยุทธ์ด้านสาธารณสุขที่มีประสิทธิภาพ การศึกษาสายพันธุ์อย่างโอไมครอน KP.3 จะช่วยให้นักวิจัยได้รับข้อมูลเชิงลึกที่มีค่าเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของ SARS-CoV-2 และปรับมาตรการเพื่อลดผลกระทบของการระบาดที่ยังคงดำเนินอยู่
ในขณะที่ผลกระทบทั้งหมดของโอไมครอน KP.3 ยังคงอยู่ระหว่างการศึกษา การปรากฏตัวของสายพันธุ์นี้เป็นการย้ำเตือนว่าการต่อสู้กับโควิด-19 ยังอีกยาวไกล การเฝ้าระวัง การวิจัย และความสามารถในการปรับตัวอย่างต่อเนื่องจะเป็นกุญแจสำคัญในการรับมือกับความท้าทายที่เกิดจากการวิวัฒนาการอย่างต่อเนื่องของเชื้อไวรัส SARS-CoV-2
ข้อมูลล่าสุดนี้มาจากทีมผู้วิจัยประกอบด้วยนักวิจัยจากสถาบันชั้นนำของจีน ทั้งจากมหาวิทยาลัยปักกิ่ง มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์แห่งมหานครปักกิ่ง มหาวิทยาลัยนานไค สถาบันชีววิทยาการแพทย์ สถาบันการแพทย์ Peking Union และโรงพยาบาล Tianjin First Central ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความร่วมมือของสหสถาบันในการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับสายพันธุ์ย่อยใหม่ๆ ของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019
#โควิด19
#โอไมครอนกลายพันธุ์
CR:ขอบคุณข้อมูล-ภาพ Center for Medical Genomics
นักวิชาการห่วงบริโภคข้าวเก่า 10 ปี แนะทำปุ๋ยหมัก ได้ประโยชน์กว่า
แควนตัสของออสเตรเลียตกลงจ่ายค่าปรับกว่า 100 ล้านดอลลาร์ยุติคดีขายตั๋วบินที่ถูกเลิกช่วงโควิด-19 ระบาด
อีกแล้ว! ชายเมายา คลั่ง คว้าไม้ตีแสกหน้า ตำรวจสายตรวจ สน.มีนบุรี บาดเจ็บ
ข่าวทั้งหมด
