โควิดเดลตาครอน XBC แพร่เชื้อเร็ว ลูกผสม 'เดลตา' และ 'โอไมครอน BA.2' ระบาดมากในฟิลิปปินส์

          นักวิทยาศาสตร์ทั่วโลก จับตามอง โควิด-19 'เดลตาครอน' ซึ่งในช่วงการระบาดของโควิด-19 ปลายปีที่ 3 ซึ่งโอไมครอนกำลังอ่อนกำลังลงดูเหมือน 'เดลตาครอน' หลายสายพันธุ์จะระบาดขึ้นมาแทนที่ เช่น XBC, XAY, XBA และ XAW โดยเฉพาะเดลตาครอน “XBC” มีการกลายพันธุ์ต่างไปจากโควิด สายพันธุ์ดั้งเดิม “อู่ฮั่น” มากที่สุดถึงกว่า “130” ตำแหน่ง จากการถอดรหัสพันธุ์กรรมทั้งจีโนมของ "เดลตาครอน" ประเมินว่าเป็นไวรัสโควิด-19 ที่มีศักยภาพในการโจมตีปอดอย่าง “เดลตา” และอาจแพร่ระบาดได้รวดเร็วเหมือน “โอไมครอน”

          เมื่อต้นปี 2565  มีรายงานการตรวจพบ "เดลตาครอน" ในประเทศฟิลิปปินส์ระยะหนึ่งจากนั้นได้สูญหายไป ไม่เกิดการระบาดรุนแรงขยายวงกว้าง แต่มาในช่วงปลายปี 2565 กลับพบ “เดลตาครอน” ในประเทศฟิลิปปินส์อีกครั้งในรูปแบบของโควิดสายพันธุ์ XBC,XBA, XAY และ XAW ระบาดขึ้นมาใหม่ ในกรณีที่เลวร้ายที่สุด (worst-case scenario) ลูกผสมเดลตา-โอไมครอน อาจมีอันตรายพอๆ กับสายพันธุ์เดลตา ทำให้มีผู้เสียชีวิตไปประมาณ 3.4% ซึ่งสูงกว่าอัตราการเสียชีวิตของโอไมครอนเกือบสองเท่า ตามผลการศึกษาในปี 2565 ที่ตีพิมพ์ในวารสาร Nature Reviews Immunology

          นอกจากนี้ “เดลตาครอน”อาจมีความสามารถในการแพร่ติดต่อได้อย่างรวดเร็วเช่นเดียวกับโอไมครอน แต่การทำนายความรุนแรงของสายพันธุ์ลูกผสมหรือสายพันธุ์ย่อยอุบัติใหม่เป็นเรื่องยาก เนื่องจาก นักวิทยาศาสตร์ไม่แน่ใจว่าเหตุใดโอไมครอนจึงดูเหมือนจะก่อโรคโควิดรุนแรงน้อยกว่าเมื่อเทียบกับเดลตา

          ผู้เชี่ยวชาญทั่วโลกยังไม่เข้าใจอย่างแท้จริงว่าเหตุใด โควิดจึงเปลี่ยนจาก “โรคทางเดินหายใจส่วนล่าง” ในช่วง 2 ปีแรกที่เดลตาและสายพันธุ์ก่อนหน้าระบาดมาเป็น “โรคทางเดินหายใจส่วนบน” ที่มีความรุนแรงลดลงในปีที่ 3 การเปลี่ยนแปลงอาจเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงนอกเหนือไปจากโปรตีนหนามซึ่งไวรัสใช้ในการเกาะติดเซลล์ของมนุษย์และหลบเลี่ยงภูมิคุ้มกัน ซึ่งขณะนี้ประเทศฟิลิปปินส์ตรวจพบผู้ติดเชื้อโอมิครอน XBB จำนวนถึง 81 คน พร้อมกับพบลูกผสม XBC ใน 11 จังหวัด ถึง 193 คน

          จากฐานข้อมูลรหัสพันธุกรรมโควิดโลก  (GISAID) ยังไม่พบสายพันธุ์ลูกผสม “XBB” และ “XBC” ในประเทศไทย

          ทำไมประเทศไทยควรกังวล เพราะประเทศฟิลิปปินส์เป็นหนึ่งในอาเซียนที่อยู่ใกล้ประเทศไทยขณะนี้ตรวจพบผู้ติดเชื้อโอไมครอน XBB จำนวนถึง 81 รายพร้อมไปกับพบลูกผสม XBC ใน 11 จังหวัด ถึง 193 คน ในขณะที่สิงคโปร์ มาเลเซีย อินโดนิเชีย บรูไน กัมพูชา ก็พบ XBB และ XBC ด้วยเช่นกัน

          บรรดานักวิทยาศาสตร์อาเซียนได้ช่วยกันถอดรหัสพันธุกรรมไวรัสโคโรนา 2019 และแชร์ไว้บนฐานข้อมูลรหัสพันธุกรรมโควิดโลก (GISAID)

*พบลูกผสม XBB ใน

-สิงคโปร์ 1,137 คน 12.154%

-อินโดนีเซีย 90 คน 0.623%

-บรูไน 77 คน 4.254%

-มาเลเซีย 32 คน 0.358%

-ฟิลิปปินส์ 20 คน 0.490%

-กัมพูชา 1 คน 0.197%

*พบลูกผสม XBC ใน

-ฟิลิปปินส์ 35 คน 0.857%

-บรูไน 15 คน 0.829%

-สิงคโปร์ 1 คน 0.011%

-มาเลเซีย 1 คน 0.011%

#โควิดเดลตาครอน XBC

CR:ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ โรงพยาบาลรามาธิบดี ,ศูนย์ข้อมูล COVID-19