ไบโอเทค เปิด 6 สาเหตุ อาการ 'Long COVID' หลังหายป่วยโควิด-19

          อาการ Long COVID หลังหายจากการติดเชื้อโควิด -19 มีสาเหตุมาจากปัจจัยอะไรบ้าง ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยนวัตกรรมสุขภาพสัตว์และการจัดการ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก Anan Jongkaewwattana เรื่อง Long COVID ว่าเป็นประเด็นที่เริ่มมีคนสนใจกันมากขึ้น จริงๆแล้วเรื่องนี้เป็นหัวข้อวิจัยที่มีการศึกษากันมานานพอสมควรแล้ว

          สิ่งที่ชัด คือ อาการไม่พึงประสงค์ต่างๆ สามารถพบได้ในผู้ป่วยโควิด-19 บางรายที่เคลียร์ไวรัสออกจากร่างกายไปหมดแล้ว แต่สิ่งที่ยังไม่ชัดคืออะไรเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการ Long COVID สาเหตุหลักๆที่มีผู้เชี่ยวชาญรวบรวมมาคือ

1. โปรตีนของไวรัสที่ยังหลงเหลืออยู่ในร่างกายของผู้ป่วย ถึงแม้ว่าอนุภาคไวรัสใหม่อาจจะไม่มีเพิ่มขึ้นมาแล้ว แต่สมบัติของไวรัสที่ทิ้งไว้อาจจะส่งผลให้เกิดสิ่งผิดปกติขึ้นถ้าไปสะสมอยู่ในเซลล์หรืออวัยวะบางตำแหน่งของร่างกาย

2. ผลจากการอักเสบของเนื้อเยื่อที่ร่างกายพยายามต่อต้านการเพิ่มจำนวนของไวรัสในระหว่างติดเชื้อ ถึงแม้ว่าไวรัสจะถูกทำลายไปหมดแล้ว แต่ความเสียหายที่เกิดขึ้นอาจส่งผลให้เกิดอาการที่ไม่พึงประสงค์ตามมา

3. ปรากฏการณ์ที่ร่างกายไปปลุกไวรัสที่แอบอยู่ในร่างกายให้ตื่นขึ้นและทำให้ร่างกายเกิดความเสียหาย เช่น ไวรัสในตระกูล herpesviruses ซึ่งปกติจะแอบแฝงตัวเงียบๆ หนีการทำลายของระบบภูมิคุ้มกัน แต่ถ้าร่างกายมีสิ่งเร้า เช่น ความเครียด ไวรัสดังกล่าวจะถูกปลุกขึ้นมาได้ ซึ่ง Long COVID อาจจะมีสาเหตุมาจากไวรัสเหล่านี้ได้เช่นกัน

4. ระบบจุลินทรีย์ในทางเดินอาหาร หรือ Microbiome ถูกรบกวน ทำให้ขาดสมดุลของการทำงาน โดยเฉพาะอาการที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินอาหารต่างๆ

5. การทำงานของระบบหลอดเลือด โดยเฉพาะกลไกการแข็งตัวของเลือดที่ถูกรบกวน

6. อาการไม่พึงประสงค์ที่เกิดจากแอนติบอดีที่ร่างกายสร้างขึ้นต่อโปรตีนต่างๆของไวรัส SARS-CoV-2 ซึ่งอาจจะมีผลพลอยได้ที่ไม่คาดคิด เช่น อาจจะไปจับโปรตีนตัวอื่นของร่างกายที่หน้าตาใกล้เคียงกับโปรตีนของไวรัส และส่งผลให้ภูมิของร่างกายของเราไปทำให้เซลล์หรือเนื้อเยื่อที่มีโปรตีนเหล่านั้นเสียหายหรือถูกทำลาย เป็นต้น

        จะเห็นว่า กลไกการเกิด Long COVID มีจำนวนมาก และ อาจจะมากกว่าที่ทราบอยู่ตอนนี้ก็ได้ ใครติดแล้วไม่มีอาการเหล่านี้ถือว่าโชคดีมาก แต่ถ้าติดซ้ำอีก ยังไม่มีข้อมูลออกว่าจะโชคดีเหมือนครั้งแรกหรือเปล่ายังเดาใจไวรัสไม่ค่อยถูกทาง

#อาการลองโควิด

https://www.cell.com/trends/immunology/fulltext/S1471-4906(22)00047-3?fbclid=IwAR0yzHjH-Tj27prdJ1n5XZtmRYB6r_fLqjnbHeF2Ps_VBgE_CF6-A3t17xw

CR:Anan Jongkaewwattana