นักวิชาการเสนอตั้งสภาพลเมืองดูแลการกระจายอำนาจท้องถิ่นให้ประชาชนมีส่วนร่วมอย่างแท้จริง

การสัมมนาและรับฟังความเห็นในเรื่องการปฎิรูปการกระจายอำนาจ ที่จัดโดยคณะกรรมาธิการปฎิรูปการเมือง สภาปฎิรูปแห่งชาติ และสถาบันปฎิรูปประเทศไทย หรือสปท. รองศาสตราจารย์ โกวิทย์ พวงงาม อาจารย์ประจำภาควิชาการพัฒนาชุมชน คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กล่าวว่า หากต้องการให้มีการกระจายอำนาจจริงควรสร้างกลไกให้ประชาชนรู่สึกว่าตัวเองเป็นเจ้าของพื้นที่ที่แท้จริง โดยอาจมีการจัดตั้งสภาพลเมืองในแต่ละพื้นที่ เพื่อให้สภาพลเมืองทำหน้าที่ออกแบบการปกครองการบริหารตามแต่สภาพท้องถิ่นให้มีความหลากหลาย มองว่าการกระจายอำนาจท้องถิ่นขณะนี้เป็นเพียงวาทกรรมของภาครัฐที่หลอกประชาชนเท่านั้น มิได้ให้ประชาชนมีส่วนร่วมแท้จริง รวมทั้งต้องมีการจัดระบบโครงสร้างความสัมพันธ์ของส่วนกลาง.ภูมิภาค ท้องถิ่นใหม่ทั้งหมด ส่วนหากจะให้มีจังหวัดจัดการตัวเองนั้น ส่วนภูมิภาคต้องมีการปรับเปลี่ยน ส่วนตัวเห็นว่าควรยุบส่วนภูมิภาคหรือลดบทบาทให้น้อยลง และให้ท้องถิ่นมีอำนาจในการจัดการตัวเองทั้งหมด
ขณะที่นาย ชาติวัฒน์ ร่วมสุข ผู้ประสานจังหวัดจัดการตนเองอำนาจเจริญ ระบุว่า ปัญหาท้องถิ่นในอดีต คือปัญหาการรวมศูนย์อำนาจและการครอบงำของภาครัฐ ซึ่งทำให้ประชาชนอ่อนแอ ดังนั้นหากจะมีการกระจายอำนาจต้องให้ท้องถิ่นจัดการตัวเอง.โดยภาคประชาชนต้องมีบทบาทให้มากขึ้นทุกหมู่บ้าน เพื่อให้ภาคประชาชนมีความสามารถในการต่อรองกับภาครัฐ รวมทั้งต้องมีการจัดทำแผนงบประมาณของจังหวัด และส่งเสริมให้มีร่างพระราชบัญญัติจังหวัดจัดการตนเองด้วย
ด้านรองศาสตราจารย์ ยุทธพร อิสรชัย อนุกรรมาธิการปฎิรูปการเรียนรู้ การปรองดอง และการมีส่วนร่วมทางการเมืองของประชาชน ในคณะกรรมาธิการปฎิรูปการเมือง สปช. เปิดเผยว่า การกระจายอำนาจยังมีปัญหาอยู่หลายประการ ทั้งปัญหาเชิงโครงสร้าง ที่เน้นการกระจายอำนาจตามแนวทางกฎหมายมหาชนมากกว่าแนวคิดตามสภาพท้องถิ่น นอกจากนี้การเมืองในระดับท้องถิ่นยังมักจำลองรูปแบบการปกครองมาจากการเมืองระดับชาติที่เป็นระบบผู้แทน ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดรูปแบบนักการเมืองผู้แทน ทั้งที่ควรใช้แนวคิดแบบประชาธิไตยที่มีส่วนร่วมมากกว่า นอกจากนี้ยังระบุว่า ต้องมีการปรับเปลี่ยนแนวคิดและสร้างกลไกให้ประชาชนเข้มแข็ง เช่น สนับสนุนให้มีพรรคการเมืองท้องถิ่น โดยเชื่อว่าหากการกระจายอำนาจเน้นประชาชนเป็นฐานพีระมิดที่สำคัญแล้วก็จะทำให้ท้องถิ่นมีความเข้มแข็งและปลอดจากอำนาจรัฐได้มากขึ้นด้วย /ธีรวัฒน์