นพ.ยงแจงข้อสงสัยการรับวัคซีนในกลุ่มผู้หญิง-สตรีตัังครรภ์

          ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊กตอบคำถามที่ถามบ่อยเกี่ยวกับการฉีดวัคซีนในผู้หญิง  ดังนี้

1.มีประจำเดือนหรือกำลังจะมีประจำเดือน ฉีดวัคซีนได้ไหม

ตอบ - ฉีดได้เลยไม่มีข้อห้ามอันใด ที่เกี่ยวข้องกับการมีประจำเดือน

2.กำลังตั้งครรภ์ฉีดวัคซีนได้ไหม

ตอบ - เนื่องจากวัคซีนนี้เป็นวัคซีนใหม่ โดยทั่วไปจะไม่ให้วัคซีนใหม่ในสตรีตั้งครรภ์ แต่หลักการทั่วไปทางการให้วัคซีน เช่น วัคซีนเชื้อตาย สามารถให้ในสตรีตั้งครรภ์ได้ โดยเฉพาะในไตรมาส 2 และ 3 ของการตั้งครรภ์ เช่นวัคซีนไข้หวัดใหญ่ วัคซีนคอตีบไอกรนบาดทะยัก สำหรับวัคซีนโควิด-19 เป็นวัคซีนใหม่ จะไม่ให้ในไตรมาสแรกของการตั้งครรภ์ แต่ในไตรมาสที่ 2 และ 3 ให้คำนึงถึงประโยชน์ที่ได้กับความเสี่ยงของวัคซีน  เช่น ถ้าสตรีตั้งครรภ์นั้นทำงานด่านหน้าที่มีความเสี่ยงที่จะติดเชื้อได้ง่าย เป็นพยาบาลเป็นแพทย์ หรืออยู่ในแหล่งระบาดสูง ก็ให้คำนึงถึงความเสี่ยงที่จะเกิดการติดเชื้อ เพราะถ้าติดเชื้อในสตรีตั้งครรภ์แล้ว จะมีความรุนแรงมากกว่าคนปกติ  มีโอกาสที่ทารกจะคลอดก่อนกำหนด และมีโอกาสที่จะแพร่เชื้อสู่คนอื่น

          การให้วัคซีนส่วนใหญ่จะแนะนำให้วัคซีนที่เป็นเชื้อตาย และที่มีข้อมูลในสตรีตั้งครรภ์บ้าง คือ วัคซีนในกลุ่ม mRNA ที่มีการให้ในสตรีตั้งครรภ์  ส่วนวัคซีนไวรัสเวกเตอร์ โดยหลักการถือว่ามีชีวิตแต่ไม่สามารถแบ่งตัวได้ การเกิดลิ่มเลือดก็เกี่ยวข้องกับฮอร์โมนตัวอย่าง จึงยังไม่มีข้อมูลมากเพียงพอในสตรีตั้งครรภ์  สำหรับวัคซีนซิโนแวค เป็นวัคซีนเชื้อตาย แต่ก็ยังไม่มีข้อมูลในการศึกษาในสตรีตั้งครรภ์ จึงใช้ชั่งน้ำหนักระหว่างผลประโยชน์ที่ได้กับความเสี่ยงหรืออันตรายของวัคซีน อย่างไรก็ตามขณะนี้กำลังมีการศึกษากันมากถึงการให้วัคซีนในสตรีตั้งครรภ์ข้อมูลต่างๆคงจะมีการเปิดเผยออกมาเป็นระยะระยะ

3.กำลังจะเตรียมตัวมีบุตรฉีดวัคซีนได้ไหม

ตอบ - วัคซีนนี้ไม่มีข้อห้าม และไม่มีความจำเป็นที่จะต้องตรวจว่ากำลังตั้งครรภ์หรือเริ่มจะตั้งครรภ์ ไม่ต้องไปซื้อชุดตรวจมาตรวจก่อน แต่เมื่อทราบว่าตั้งครรภ์หลังฉีดวัคซีนเข็ม 1 ไปแล้ว ก็ให้เลื่อนการฉีดเข็ม 2 ออกไปฉีดหลังการตั้งครรภ์ หรือฉีดวัคซีนนั้นต่อในไตรมาส 2 หรือ 3 ในกรณีที่สตรีผู้นั้นมีความเสี่ยงสูงที่จะติดโควิด-19 โดยดูประโยชน์ที่ได้และความเสี่ยงของวัคซีนเป็นหลัก

4.คุณแม่ที่ให้นมบุตรฉีดวัคซีนได้ไหม

ตอบ - ถึงแม้จะไม่มีข้อมูลในรายละเอียดทั้งหมด แต่เป็นที่ทราบกันดีว่าส่วนประกอบที่อยู่ในวัคซีน จะมีโอกาสผ่านมาในน้ำนมน้อยมากหรือแทบจะวัดไม่ได้ ดังนั้นการให้นมบุตรจึงไม่ได้ถือเป็นข้อห้ามเด็ดขาด ที่จะให้วัคซีน และถ้าเราถึงกำหนดที่จะต้องให้วัคซีนโดยเฉพาะในแหล่งระบาด ก็ควรจะได้รับวัคซีน เพราะมีประโยชน์มากกว่าความเสี่ยงที่เกิดขึ้น และเมื่อให้วัคซีนมาแล้ว ก็ไม่มีความจำเป็นที่จะต้องงดนมมารดา

5.การให้วัคซีนโควิด-19 จะมีผลทำให้มีบุตรยากหรือไม่

ตอบ - ในปัจจุบันยังไม่มีหลักฐานอันใดที่บ่งบอกว่า covid -19 vaccine จะทำให้มีผล ทำให้มีบุตรยาก