แอ่วเมืองแพร่ ‘กราบพระธาตุ-ย้อมคราม’ สัมผัสความงาม ล้านนาหน้าฝน

        หม้อห้อมไม้สัก ถิ่นรักพระลอ ช่อแฮศรีเมือง ลือเลื่องแพะเมืองผี คนแพร่นี้ใจงาม

        แพร่เมืองคราฟท์ สวรรค์คนรักงานฝีมือ คำพูดนี้คงไม่เกินเลยนักหากดูจากการนำ ‘หม้อห้อม’ มาใส่ลงในคำขวัญประจำจังหวัด ซึ่งเป็นความตั้งใจของชาวแพร่ที่ต้องการสื่อให้คนภายนอกได้รับรู้ถึงเอกลักษณ์ ภูมิปัญญาที่พวกเขาสืบทอดกันมาหลายชั่วคน และวันนี้ผมจะพาทุกคนไปเดินเที่ยวเตร่กันในตัวเมืองแพร่ ไปกราบพระธาตุช่อแฮ ดูแหล่งงานคราฟท์ ย้อมหม้อห้อม สัมผัสวิถีชีวิตคนเมืองแพร่ที่น่ารัก และ ‘ใจงาม’ จะมีอะไรน่าสนใจบ้าง ตาม – มา – เลย









        มาเมืองแพร่ทั้งทีถ้าไม่แวะไปกราบ พระธาตุช่อแฮ เดี๋ยวคนจะว่า “เหมือนมาไม่ถึง”

        ทริปนี้เราจึงเริ่มกันที่วัดพระธาตุช่อแฮ พระอารามหลวง พิกัด 18.086353, 100.204440 สิ่งศักดิ์สิทธิ์เก่าแก่คู่บ้านคู่เมืองที่ผู้คนจากทุกสารทิศต่างให้ความเคารพศรัทธา โดยเฉพาะคนเกิดปีขาลหากหวังชีวิตผาสุก มีความเจริญรุ่งเรืองในหน้าที่การงาน ก็ควรหาโอกาสมานมัสการพระธาตุให้ได้สักครั้ง

        ตัววัดตั้งอยู่บนเนิน สูงประมาณ 28 เมตร ต้องใช้แรงศรัทธาเดินขึ้นบันได ระยะทางกำลังดี ไม่สูงมาก เมื่อถึงยอดแล้วจะพบพระอุโบสถภายในมีหลวงพ่อช่อแฮ พระพุทธรูปศิลปะเชียงแสน ด้านหลังพระอุโบสถเป็นที่ตั้งของพระธาตุ รูปทรงแปดเหลี่ยมย่อมุมไม้สิบสอง บุด้วยทองจังโก้ สีเหลืองอร่าม เช้านี้ยังมีคนมากราบพระธาตุไม่มาก บรรยากาศจึงเงียบสงบ และผมค้นพบว่าที่นี่มีมุมมองที่สวยงามไม่แพ้ที่ใด













        ต่อมาเรามีนัดกับ อ.ช้าง ศักดิ์จิระ เวียงเก่า ที่ บริษัทบายศรี ครีเอชั่น จำกัด พิกัด 18.152708, 100.181147 หากมองจากข้างนอกคงไม่รู้ว่าด้านหลังกำแพงที่ปกคลุมไปด้วยพรรณไม้เขียวขจี จะเป็นที่ตั้งของโรงงานผลิตและร้านจำหน่ายงานผ้าที่มีสไตล์โดดเด่นของตัวเอง โดยขณะที่เราไปถึง อ.ช้าง กำลังสร้างสรรค์ผลงานคอลเลคชั่นใหม่อยู่ เป็นลวดลายชนเผ่าบนผ้าซิ่น พริ้วไหวสวยงาม

        อาจารย์เล่าว่า เดิมใช้ชีวิตอยู่กรุงเทพฯ ก่อนย้ายกลับบ้านมาทำธุรกิจเกี่ยวกับงานออกแบบผ้าในยุคต้นทศวรรษ 2530 ซึ่งเป็นยุคที่การค้าขายเฟื่องฟู โดยได้นำภูมิปัญญาชาวบ้าน ผ้าทอ และการย้อมสี มาดัดแปลง ดีไซน์ใหม่ให้ดูทันสมัย "ใส่เท่ ๆ เดินเอ็มควอเทียร์ สยามพารากอนได้สบาย" นอกจากนี้ที่นี่ยังมีเวิร์คช็อปให้ผู้มาเยือนได้เรียนรู้วิธีการย้อม ปัก เพ้นท์ลายผ้า และมีร้านจำหน่ายสินค้าให้ได้จับจ่ายกัน



        อ.ช้าง ศักดิ์จิระ เวียงเก่า















        หากอยากได้เสื้อย้อมคราม (หม้อห้อม) ใส่เดินเที่ยวเมืองแพร่เก๋ ๆ และเป็นผลงานสร้างสรรรค์ของตัวเอง ให้แวะมาที่ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนหม้อห้อมทุ่งเจริญย้อมสีธรรมชาติ พิกัด 18.167102, 100.169813 ที่นี่มีเวิร์คช็อปให้เราได้เรียนรู้วิธีย้อมครามตามภูมิปัญญาของชาวไทพวน ซึ่งเป็นกระบวนการธรรมชาติทุกขั้นตอน

        ป้าเหงี่ยม ประภาพรรณ ศรีตรัย หัวหน้าวิสาหกิจชุมชนฯ เล่าว่า สีที่นำมาย้อมครามได้จากต้นห้อม พืชล้มลุก สูงประมาณ 1 เมตร วิธีเก็บห้อมเหมือนการเก็บใบชา คือ นับลงมาจากยอด 8 นิ้ว จากนั้นนำใบกับก้านมาแช่น้ำ 3 วัน 3 คืน กรองเอาแต่น้ำ ต่อมาให้ใส่ปูนขาว หรือปูนที่กินกับหมากลงไป ตีให้เข้ากัน ทิ้งไว้อีก 1 คืน ก็จะได้เนื้อสี และเมื่อนำมาผสมกับน้ำขี้เถ้า น้ำมะขามเปียก เพิ่มความเป็นกรด – ด่าง ก็พร้อมนำไปย้อมได้

        ที่นี่นักท่องเที่ยวจะได้จุ่มผ้าย้อมครามด้วยตนเอง มีให้เลือกตั้งแต่ผ้าเช็ดหน้า ราคา 20 – 50 บาท หรือจะเป็นเสื้อ กางเกง ราคา 300 – 450 บาท พร้อมแบบลายสวย ๆ ให้เลือก รับรองเท่ ไม่ซ้ำใคร เสร็จแล้วมีบริการซักรีด สวมกลับบ้านได้เลย



        ป้าเหงี่ยม ประภาพรรณ ศรีตรัย















        คุ้มเจ้าหลวง นครแพร่ พิกัด 18.144202, 100.138851 สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2435 โดยเจ้าพิริยเทพวงษ์ ตัวอาคารเป็นรูปแบบแบบสถาปัตยกรรมไทยผสมยุโรป หรือทรงขนมปังขิง ก่ออิฐถือปูน 2 ชั้น ด้านหน้าอาคารมีมุขสี่เหลี่ยมและบันไดยื่นออก  ประดับตกแต่งด้วยไม้แกะฉลุลวดลายสวยงามทั้งหลัง ภายในแต่ละห้องจัดแสดงข้าวของเครื่องใช้ชาวเมืองแพร่ และของเจ้านาย เสมือนได้ย้อนเวลากลับไปเมื่อร้อยปีก่อน หรือกำลังอยู่ในฉากละครพีเรียด ย้อนยุค

        ปัจจุบันคุ้มเจ้าหลวงเปิดเป็นพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้ นักเรียน นักศึกษา และประชาชนทั่วไป สามารถเข้าได้ฟรีไม่เสียค่าใช้จ่าย และเมื่อเดินชมคุ้มเสร็จแล้วยังสามารถขึ้นรถรางชมความงามเมืองแพร่ได้ฟรี มีไกด์นำเที่ยวตลอดเส้นทาง โดยหลัก ๆ จะพาดูวัดวาต่าง ๆ เช่น วัดพงษ์สุนันท์ วัดจอมสวรรค์ มีแค่ 2 รอบต่อวันเท่านั้น เวลา 10.00 น. กับ 14.00 น.























        รถรางพาชมเมืองแพร่





        วัดพงษ์สุนันท์ 





        วัดจอมสวรรค์



        อีกสิ่งที่มาเมืองแพร่แล้วพลาดไม่ได้ คือ การลองชิมขนมจีน กับ น้ำพริกน้ำย้อย ของดีของถูกปากที่ ร้านปั๋นใจ๋ พิกัด 18.144057, 100.141693 ร้านตั้งอยู่ในซอยวีระ ใกล้ที่ทำการไปรษณีย์เมืองแพร่ เมนูปั๋นใจ เซ็ท ราคา 500 บาท เป็นเมนูที่ผมอยากแนะนำให้ลองสั่ง เพราะคุณจะได้กินอาหารพื้นเมืองหลายรายการ ไม่ว่าจะเป็นชุดขนมจีนที่มีน้ำพริก (หวาน) น้ำยาป่า น้ำเงี้ยวเชียงใหม่ น้ำเงี้ยวเมืองแพร่ แกงเขียวหวานไก่ น้ำยาปลาช่อน (กะทิ) เวลากินให้โรยน้ำพริกน้ำย้อย เพื่อนร่วมทริปคนหนึ่งกินแล้วถึงกับร้องว่า “ลำขนาดดด!” (อร่อยมาก)

        นอกจากนี้ในปั๋นใจ เซ็ท ยังมีขนมปังหน้าหมู หมูสะเต๊ะ ส้มตำไทย ตำแคบหมู ไก่ย่าง และผักลวก ขนมหวานล้างปากที่นี่ก็มีมาก แค่คิดถึงยังน้ำลายไหล ยังไงถ้ามีโอกาสไปเที่ยวเมืองแพร่ ต้องแวะไปให้ได้















        มาแพร่คราวนี้ทำให้ผมคงต้องเปลี่ยนความคิดใหม่จริง ๆ ที่ว่าแพร่เป็นแค่ ‘ทางผ่าน’ สู่ล้านนา เพราะแพร่นั้นมีอะไรดี ๆ อยู่มาก ทั้งด้านวัฒนธรรม งานฝีมือ (สวรรค์เมืองคราฟท์) อากาศก็บริสุทธิ์ และคนแพร่นี้ใจงาม หากคุณสนใจมาตะลุยเที่ยวแบบนี้ แต่มีคำถามเกี่ยวกับการเดินทาง ที่พัก ร้านอาหารขึ้นชื่อ หรือที่เที่ยวใกล้เคียงอื่น ๆ สามารถสอบถามได้ที่ ททท.สำนักงานแพร่ โทร.0 5452 1127 หรือทางเฟซบุ๊กเพจ Tat Phrae

#ป๋าแนทเที่ยวเตร่