การถวายเรื่องราวการขอรับพระราชทานอภัยโทษของผู้ต้องขัง นายบวรศักดิ์ อุวรรณโณ รองนายกรัฐมนตรี แถลงว่า การอภัยโทษเป็นพระราชอำนาจของพระมหากษัตริย์ ตามที่บัญญัติไว้ในมาตรา 178 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ส่วนหลักเกณฑ์เละวิธีการถวายเรื่องราวต่อพระมหากษัตริย์ขอรับพระราชทานอภัยโทษเป็นไปตามบัญญัติของประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ภาค 7 มาตรา 259 ถึงมาตรา 267 และกฎกระทรวงการร้องทุกข์ การยื่นเรื่องราวใด ๆ หรือการทูลเกล้าฯ ถวายฎีกาของผู้ต้องขัง พ.ศ. 2563 ซึ่งบุคคลที่มีสิทธิถวายเรื่องราวต้องเป็นผู้ถูกพิพากษาอยู่ระหว่างการรับโทษจริงโดยคดีถึงที่สุด
ส่วนวิธีการและขั้นตอนการดำเนินการ คือ ผู้ถวายเรื่องราวยังต้องจำคุกอยู่ในเรือนจำ จะยื่นเรื่องราวต่อพัศดีหรือผู้บัญชาการเรือนจำ การเขียนหนังสือทูลเกล้าฯ ถวายฎีกาผู้ต้องขังต้องเขียนด้วยตนเอง เว้นแต่ไม่สามารถเขียนด้วยตนเองได้ ให้เจ้าพนักงานเรือนจำพิจารณาให้ความช่วยเหลือตามความประสงค์ของผู้ต้องขัง เมื่อเจ้าพนักงานฯ ได้รับคำร้องขอฎีกาแล้ว ให้เจ้าพนักงานฯส่งหนังสือไปยังอธิบดีกรมราชทัณฑ์ เพื่อส่งเรื่องราวไปยังรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม โดยรัฐมนตรีฯ มีหน้าที่ถวายเรื่องราวต่อพระมหากษัตริย์ พร้อมทั้งถวายความเห็นว่าควรพระราชทานอภัยโทษหรือไม่ โดยคำสั่งหรือคำชี้แจง ตอบการทูลเกล้าฯ ถวายฎีกา ต้องแจ้งให้ผู้ต้องขังที่ยื่นทูลเกล้าฯ ถวายฎีกาทราบ โดยให้ผู้ต้องขังคนนั้นลงลายมือชื่อรับทราบไว้เป็นหลักฐาน
นายบวรศักดิ์ กล่าวว่า การยื่นเรื่องราวขอพระราชทานอภัยโทษมากกว่าหนึ่งครั้ง ในกรณีที่ไม่ใช่โทษประหารชีวิต ถ้าถูกยกหนหนึ่งแล้ว จะยื่นใหม่อีกไม่ได้จนกว่าจะพ้น 2 ปี นับตั้งแต่วันที่ถูกยกครั้งก่อน
สำหรับกรณีนักโทษเด็ดขาดชายทักษิณ ชินวัตร ได้ปรากฏข้อเท็จจริงในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2566 ว่าได้ยื่นทูลเกล้าฯถวายฎีกาขอพระราชทานอภัยโทษและได้มีพระบรมราชโองการ เมื่อวันที่ 31 สิงหาคม 2566 พระราชทานพระมหากรุณาธิคุณ ลดโทษให้เหลือโทษจำคุกต่อไปอีก 1 ปี ซึ่งกรณีดังกล่าว นักโทษเด็ดขาดชายได้รับการอภัยโทษ จึงไม่ใช่กรณีที่ถูกยกคำขอพระราชทานอภัยโทษ อันต้องห้ามยื่นใหม่เป็นเวลา 2 ปี โดยการยื่นเรื่องราวถวายฎีกาขอรับพระราชทานอภัยโทษนี้ เป็นการใช้สิทธิ์ที่มีอยู่ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ยังไม่อยู่ภายใต้ข้อจำกัดของกฎหมายอื่นใด และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม มีหน้าที่ต้องถวายเรื่อง พร้อมทั้งถวายความเห็นว่าควรพระราชทานอภัยโทษหรือไม่
#อภัยโทษแม้ว