เตือนมลพิษในอากาศจากเพลิงไหม้โรงงานระยอง-หน้ากากอนามัยโควิดป้องกันไม่ได้

          เหตุเพลิงไหม้โกดังเก็บกากสารเคมีจ.ระยอง รายงานข่าวจากเพจ มูลนิธิบูรณะนิเวศ (EARTH) โพสต์ระบุภาพเปลวไฟในกองสารเคมี พร้อมข้อความว่า เช้าตรู่ 24 เมษายน 2567 - พิษเพลิงเคมียังลุกไหม้ แม้เข้าสู่วันที่ 3 แล้ว บริเวณโกดัง 5 ภายในโรงงานบริษัทวิน โพรเสสฯ บ้านหนองพะวา ต. บางบุตร อ. บ้านค่าย จ. ระยอง ซึ่งเป็นอาคารขนาดใหญ่ที่สุดของโรงงานแห่งนี้ และมีกองถังแกลลอนขนาดสองร้อยลิตรจำนวนมากกองทับซ้อนกัน เกิดเหตุปะทุลุกขึ้นมาอีกตั้งแต่ช่วงเย็นวันที่ 23 เมษายน 2567

         ด้านทีมเจ้าหน้าที่เทคนิคมูลนิธิบูรณะนิเวศลงพื้นที่เกิดเหตุไฟไหม้โรงงานเก็บกากสารอันตรายของบริษัท วิน โพรเสสฯ ที่บ้านหนองพะวา ต. บางบุตร อ. บ้านค่าย จ. ระยอง เพื่อตรวจวัดคุณภาพอากาศตั้งแต่เมื่อค่ำคืนวานนี้ (23 เมษายน 2567) จนถึงช่วงรุ่งเช้าวันนี้ (24 เมษายน 2567) พบอากาศหนองพะวา อาบไปด้วย ไอระเหยจากหลุมฝังกลบส่งกลิ่นเหม็นและมีสารอินทรีย์ระเหยง่ายรวม  VOCs และรอบพื้นที่ไฟไหม้มีค่าฝุ่นละอองขนาดเล็ก (PM 1 - PM 10) สูงในพื้นที่รอบบริเวณไฟไหม้ รวมทั้งพบ VOCs หรือกลุ่มสารอินทรีย์ระเหยปะปนในอากาศมีค่าสูงเกิน 200 ส่วนในพันล้านส่วน (ppb) ทุกจุดตรวจ ไม่เว้นแม้แต่ที่วัดหนองพะวา ซึ่งเป็นศูนย์อำนวยการเหตุการณ์ครั้งนี้

          ดังนั้น สภาพอากาศดังกล่าวอาจสร้างผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนที่อาศัยอยู่บริเวณใกล้เคียงโรงงานที่เกิดเหตุ เนื่องจากคุณภาพอากาศตามที่ตรวจวัดได้สามารถส่งผลกระทบต่อสุขภาพทั้งแบบเฉียบพลันและเรื้อรังในระยะยาว

          สำหรับอาการเฉพาะหน้าที่อาจเกิดขึ้นได้แก่ อาการระคายเคืองระบบทางเดินหายใจ เช่น ระคายจมูก แสบคอ คอแห้ง ไอ คลื่นไส้ อาเจียน ฯลฯ และอาจมีอาการเวียนศีรษะ ผื่นคัน ภูมิแพ้  ส่วนผลกระทบระยะยาวนั้น เนื่องจาก VOCs มีสารเคมีบางชนิดที่เป็นสารก่อมะเร็ง

          มูลนิธิบูรณะนิเวศจึงขอเตือนและมีข้อแนะนำให้ประชาชนที่อาศัยอยู่ในรัศมี 3 กิโลเมตรจากโรงงาน อพยพออกจากพื้นที่จนกว่ากองเพลิงจะมอดดับสนิท สำหรับเจ้าหน้าที่และผู้มีจำเป็นต้องอยู่ในบริเวณที่เกิดเหตุ ควรใส่อุปกรณ์ป้องกันตนเองอย่างเหมาะสม พึงตระหนักว่า หน้ากากอนามัยป้องกันโควิดไม่สามารถป้องกันมลพิษได้

          ข้อมูลเบื้องต้นพบว่า เมื่อวันที่ 4 ตุลาคม พ.ศ. 2554 ที่บริษัทวิน โพรเสสฯ ยื่นคำขอรับใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงานคัดแยกสิ่งปฏิกูลและวัสดุที่ไม่ใช้แล้วที่ไม่เป็นอันตรายจากกรมโรงงานอุตสาหกรรม (กรอ.)

          ชาวชุมชนบ้านหนองพะวามีการจัดเวทีประชาคมหมู่บ้านแสดงการคัดค้านอย่างชัดเจน มีการส่งหนังสือคัดค้านไปยัง อบต. บางบุตร ซึ่งหนังสือถูกส่งต่อไปยังสำนักงานอุตสาหกรรมจังหวัดระยองในวันที่ 31 ตุลาคม 2554 ด้วย เมื่อมีการจัดประชุมรับฟังความคิดเห็นของประชาชนต่อการขอรับใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงานอีกครั้ง ในวันที่ 15 กุมภาพันธ์ ปีต่อมา ประชาชนคนพื้นที่ก็ลงคะแนนเสียงคัดค้านเกือบเป็นเอกฉันท์ ด้วยเหตุผลที่ตรงไปตรงมาว่า “กลัวมลพิษ” ครั้งนั้น กรอ. ตอบรับเสียงประชาชนด้วยการไม่ออกใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงานแก่บริษัทวิน โพรเสสฯ

          แต่ในความเป็นจริงพบว่า โรงงานได้ลักลอบเดินหน้ารับกากของเสียเข้ามายังพื้นที่บ้านหนองพะวาเรื่อยมา กระทั่งในเดือนเมษายน 2556 ประชาชนในพื้นที่ร้องเรียน อบต. จนมีการประสานอุตสาหกรรมจังหวัด (อสจ.) ระยอง และหน่วยงานต่างๆ เข้าตรวจสอบ จึงพบว่า บริษัทบริษัทดังกล่าวมีการลอบฝังกากถึง 3 บ่อ มีทั้งก้อนกระดาษอัด เศษพลาสติก เศษเหล็ก ผงเหล็ก ทินเนอร์เก่า เศษสี น้ำมันเครื่องใช้แล้ว และตัวทำละลาย (Solvent) ต่างๆ ทั้งๆ ที่บริษัทฯ ไม่มีใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน แต่มีใบอนุญาตครอบครองวัตถุอันตราย

         การตรวจสอบและเก็บตัวอย่างสิ่งแวดล้อมโดยหน่วยงานราชการเอง พบไอระเหยจากหลุมฝังกลบส่งกลิ่นเหม็นและมีสารอินทรีย์ระเหยง่ายรวม (Total VOCs) ปนเปื้อนสูงมาก ขณะที่ น้ำจากหลุมฝังกลบ พบสารปิโตรเลียมไฮโดรคาร์บอน น้ำมัน และไขมัน จัดเป็นวัตถุอันตรายตามพระราชบัญญัติวัตถุอันตราย พ.ศ. 2535

          ความจริงที่พบดังกล่าวนำมาซึ่งการชุมนุมประท้วงของชาวบ้านในพื้นที่ติดต่อกันหลายวัน ผู้ว่าราชการจังหวัดจึงมีคำสั่งให้วิน โพรเสสฯ ระงับการกระทำที่ฝ่าฝืนกฎหมาย และต่อมายังสั่งให้บริษัทดำเนินการขนย้ายของเสียและวัตถุอันตรายออกจากโรงงานภายในวันที่ 31 กรกฎาคม 2556 ส่วน อสจ. ได้ดำเนินการร้องทุกข์กล่าวโทษบริษัทฯ ด้วย

          สำหรับตรวจสอบไปถึงต้นตอผู้เป็นเจ้าของกากของเสียที่วิน โพรเสสฯ รับมา ซึ่งพบว่ามี “ผู้ก่อกำเนิด” ถึง 150 บริษัท ซึ่งแท้จริงแล้ว จากเหตุไฟไหม้ที่เกิดขึ้นสองวันนี้ 150 บริษัทเจ้าของกากเหล่านี้ ควรที่จะต้องมีส่วนรับผิดชอบความเสียหายที่เกิดขึ้นด้วย

ข้อมูล/ภาพโดยเจ้าหน้าที่ฝ่ายเทคนิค มูลนิธิบูรณะนิเวศ

#ไฟไหม้โรงงานระยอง